2:1
IOANNES
CALVINUS
LECTORI.
In
prima
huius
nostri
operis
editione,
quia
eum
quem
pro
immensa
sua
bonitate
Dominus
successum
dedit
minime
exspectabam,
leviter,
maiori
ex
parte
(ut
in
minutis
operibus
fieri
solet)
defunctus
eram;
verum
quum
intelligerem,
eo
piorum
fere
omnium
favore
exceptum
esse,
quem
nunquam
voto
expetere,
nedum
sperare
ausus
fuissem:
ut
mihi
plus
multo
deferri
ex
animo
sentiebam
quam
essem
promeritus
,
ita
magnae
ingratitudinis
fore
putavi
nisi
adeo
propensis
in
me
studiis,
ac
meam
industriam
sponte
invitantibus,
despondere
saltem
pro
mea
tenuitate
conarer.
Neque
id
secunda
tantum
editione
tentavi,
sed
quoties
deinde
excusum
fuit
opus
nonnulla
accessione
locupletatum
fuit.
Etsi
autem
laboris
tunc
impensi
me
non
poenitebat,
nunquam
tamen
mihi
satisfeci,
donec
in
hunc
ordinem
qui
nunc
proponitur
digestum
fuit.
Nunc
me
dedisse
confido
quod
vestro
omnium
iudicio
probetur.
Certe
quanto
studio
ad
operam
hanc
ecclesiae
Dei
praestandam
incubuerim
luculentum
testimonium
proferre
licet,
quod
proxima
hyeme
dum
existimabam
a
febre
quartana
mortem
mihi
denuntiari,
quo
magis
urgebat
morbus,
eo
minus
mihi
peperci,
donec
librum
superstitem
relinquerem,
qui
tam
benignae
piorum
invitationi
gratiam
aliquam
rependeret.
Maluissem
equidem
citius,
verum
sat
cito
si
sat
bene.
Opportune
autem
prodisse
tunc
putabo
ubi
sensero
uberiorem
adhuc
quam
antehac
fructum
aliquem
ecclesiae
Dei
attulisse.
Hoc
mihi
unicum
votum.
Et
sane
mecum
m,ale
ageretur,
nisi
unius
Dei
approbatione
contentus,
vel
stulta
et
perversa
imperitorum,
hominum,
vel
iniqua
et
maligna
improborum
iudicia
contemnerem.
Nam
quamvis
Deus
et
propagandi
regni
sui,
et
adiuvandae
publicae
utilitatis
studio
animum
meum
penitus
addixerit,
mihi
quoque
probe
conscius
sim,
ipsum
et
angelos
testes
habeam,
nihil
ex
quo
officium
doctoris
in
ecclesia
suscepi,
mihi
fuisse
propositum
quam
ecclesiae
prodesse,
sinceram
pietatis
doctrinam
asserendo:
neminem
tamen
esse
puto
qui
pluribus
impetatur,
mordeatur
et
laceretur
calumniis.
Quum
iam
sub
prelo
esset
epistola,
certo
rescivi,
Augustae,
ubi
conventus
ordinum
imperii
agebatur,
sparsum
fuisse
de
mea
ad
papatum
defectione
rumorem
et
cupidius
quam
par
erat
in
aulis
principum
exceptum.
Haec
est
scilicet
eorum
gratitudo
quos
certe
non
latent
plurima
constantiae
meae
experimenta,
quae
ut
calumniam
adeo
foedam
respuunt,
ita
ab
ea
me
apud
omnes
aequos
et
humanos
iudices
tueri
debuerant.
Fallitur
autem
cum
tota
sua
caterva
diabolus,
si
me
putidis
mendaciis
obruendo,
hac
indignitate
fractiorem
vel
magis
lentum
fore
putat:
quia
Deum
pro
immensa
sua
bonitate
daturum
mihi
confido,
ut
in
cursu
sanctae
suae
vocationis
aequabili
tolerantia
perseverem.
Cuius
rei
novum
in
hac
editione
documentum
piis
lectoribus
exhibeo.
Porro
hoc
mihi
in
isto
labore
propositum
fuit,
sacrae
theologiae
candidatos
ad
divini
verbi
lectionem
ita
praeparare
et
instruere,
ut
et
facilem
ad
cam
aditum
habere,
et
inoffenso
in
ea
gradu
pergere
queant.
Siquidem
religionis
summam
omnibus
partibus
sic
mihi
complexus
esse
videor,
et
eo
quoque
ordine
digessisse,
ut
si
quis
eam
recte
tenuerit,
ei
non
sit
difficile
statuere
et
quid
potissi-
Calvini
opera.
Vol.
ll.
1
|