5:99
DE
CLEMENTIA
rigi
possunt.
Hunc
improbi
et
facinorosi
formidant,
boni
amant
et
reverentur.
Ubi
quiescenti]
Sensus
est,
tyrannus
non
modo
de
iis
sumit
supplicium,
qui
in
necem
suam
conspirarint:
sed
etiam
accusatores
submittit,
qui
fictis
criminibus
opprimant
innocentes.
Sive
igitur
magnum
aliquid
cogites,
sive
quiescas,
versaris
semper
in
eodem
capitis
discrimine.
Satius
est
autem
a
vero
accusatore,
quam
a
calumniatore
trahi
in
iudicium.
Aliena
anima
abuti"]
Secundum
eam
differentiam,
quam
Donatus
observavit
in
Phormione.
Abutimur,
ait,
cum
iniuria
et
contumelia.
Quemadmodum
etiam
accepit
Curtius
lib.
VIII.:
Haec
ergo
sunt
Macedonum
praemia,
quorum
ut
supervacuo
et
vilissimo
abuteris
sanguine.
Placido
tranquilloque
regi]
Hactenus
argumentabatur
in
hunc
modum:
etiam
si
tyrannus
aliquod
praesidium
habeat
in
satellitibus
armatis,
non
satis
firmum
esse
et
validum,
tamen
quod
odio
publico
vinceretur.
Nunc
arguit
nullum
etiam
in
iis
esse
praesidium,
nempe
qui
custodia
eius
graventur.
Sanguinarium]
Id
est
crudelem,
et
sanguinis
appetentem.
Tranquillus
*
in
Claudio
:
Saevum
et
sanguinarium
natura
fuisse,
magnis
minimisque
apparuit
rebus.
Plinius
Epist.
IV.:
De
huius
nequitia
sanguinariisque
sententiis
in
commune
omnes
super
coenam
loquebantur.
Sic
Plinius
maior
vocat
sanguinarium
Tarquinii
responsum,
et
idem
Seneca
libro
III.
de
Ira,
feram
sanguinariam.
Eadem
forma
Graecis
αὶματόεις,
καὶ
αἱματώδης,
καὶ
αἱματηρός.
Pro
quibus
nominibus
Politianus
in
Herodiano
sanguinarium
vertit.
CAPUT
XIIX
Non
potest
habere
quisquam
fidae
ac
bonae
voluntatis
ministros,
quibus
in
tormentis
et
equuleo
et
ferramentis
ad
mortem
paratis
utitur,
quibus
non^
aliter
quam
bestiis
homines
obiectat,
omnibus
reis
noxior
ac
solliciter,
ut
qui
homines
deosque
testes
ac
vindices
facinorum
timeat,
co
perductus,
ut
non
liceat
illi
miliare
mores.
Hoc
enim
inter
caetera
vel
pessimum
habet
crudelitas.
Perseverandum
est,
nec
ad
meliora
patet
regressus.
Scelera
enim
sceleribus
tuenda
sunt.
Quid
autem
eo
infelicius,
cui
iam
esse
malum
necesse
est?
O
miserabilem
Ulum,
sibi
certe:
nam
[pag.
91]
caeteris
misereri
eius
nefas
sit,
qui
caedibus
ac
rapinis
potentiam
exercuit,
qui
suspecta
sibi
cuncta
reddidit
tam
externa
quam
domestica:
quum
arma
metuat,
ad
arma
confugiens:
non
amicorum
fidei
credens,
non
liberorum
pietati.
Qui
ubi
circumspexit
quaeque
fecit,
quaeque
facturus
est,
et
conscientiam
suam
plenam
sceleribus
ac
tormentis
adaperuit,
saepe
mortem
timet,
saepius
optat,
invisior
sibi
quam
servientibus:
|