23:9
9
ARGUMENTUM
IN
GENESIN.
10
creaverit
quam
ita
visum
est.
Porro
quum
eius
voluntas
regula
sit
omnis
sapientiae,
ea
una
nos
contentos
esse
decet.
Recte
enim
Augustinus
iniuriam
Deo
a
Manichaeis
fieri
dicit
*),
quod
superiorem
eius
voluntate
causam
flagitent.
Prudenter
idem
admonet,
non
magis
de
infinitis
temporum
quam
locorum
spatiis
esse
inquirendum.
Nos
certe
non
ignoramus
finitum
esse
coeli
circuitum,
et
terram
instar
globuli
in
medio
locatam
esse.
Qui
non
citius
creatum
fuisse
mundum
indigne
ferunt,
expostulent
etiam
cum
Deo
quod
non
innumerabiles
mundos
fecerit.
Imo
quia
hoc
absurdum
ducunt,
multa
saecuia
praeteriisse
absque
mundo,
agnoscant
hoc
magnum
esse
naturae
suae
vitium,
quod
prae
immensa
vastitate
quae
vacua
manet,
exiguum
spatium
coelum
et
terra
occupant.
Nobis
vero,
quia
et
temporum
aeternitas,
et
gloriae
Dei
infinitas,
duplex
esset
labyrinthus,
haec
modestia
placeat,
ne
longius
progredi
appetamus
quam
Dominus
operum
suorum
ductu
ac
directione
nos
invitat.
Quod
autem
mundum
quasi
speculum
constituo,
in
quo
Deum
intueri
oporteat,
non
ita
volo
accipi
quasi
vel
nobis
satis
perspicaces
sint
oculi
ad
cernendum
quod
coeli
ac
terrae
fabrica
repraesentat:
vel
cognitio
qualis
inde
haberi
potest,
sufficiat
in
salutem.
Imo
quia
nullo
profectu
nos
Dominus
per
creaturas
ad
se
invitat,
nisi
quod
inde
inexcusabiles
reddimur
:
novum
remedium
(ut
opus
erat)
addidit,
vel
saltem
alio
subsidio
adiuvit
ingenii
nostri
ruditatem.
Nam
scriptura
duce
et
magistra,
quae
alioqui
nos
fugerent,
non
modo
demonstrat,
sed
prope
modum
adspicere
cogit
:
non
secus
ac
hebetes
oculi
specillis
adiuvantur.
Atque
in
hoc
(ut
iam
dictum
est)
Moses
incumbit.
Nam
si
mutum
coeli
et
terrae
magisterium
sufficeret,
supervacua
esset
Mosis
doctrina.
Accedit
igitur
hic
praeco,
qui
attentionem
nostram
excitat,
ut
sciamus
nos
ad
conspiciendam
Dei
gloriam
in
hoc
theatro
esse
collocatos:
neque
ut
testes
modo,
sed
etiam
ut
divitiis
omnibus
quae
hic
sunt
expositae
fruamur:
sicuti
eas
Dominus
usui
nostro
destinavit
ac
subiecit.
Nec
tantum
in
genere
Deum
mundi
esse
architectum
pronuntiat:
sed
toto
historiae
contextu
ostendit
quam
admirabilis
sit
eius
tum
potentia,
tum
sapientia,
tum
bonitas,
ac
praesertim
summa
erga
humanum
genus
sollicitudo.
Praeterea
quum
aeternus
Dei
sermo,
viva
et
expressa
sit
illius
effigies,
huc
nos
revocat.
Ita
efficitur
quod
docet
Apostolus,
non
aliter
quam
fide
intelligi
aptata
fuisse
verbo
Dei
saecuia.
(Heb.
l
l
,
3.)
Proprie
enim
ex#eo
nascitur
fides,
quod
edocti
Mosis
ministerio
non
iam
vagamur
in
speculationibus
stultis
et
evanidis
:
sed
verum
et
unicum
Deum
in
genuina
sua
imagine
contemplamur.
Obiici
tamen
potest,
his
videri
consentaneum
quod
Paulus
tradit:
Postquam
in
sapientia
Dei
non
cognovit
mundus
per
sapientiam
Deum,
visum
Deo
esse
per
stultitiam
praedicationis
salvos
facere
credentes.
(1.
Cor.
1,
21.)
Nam
ita
innuit,
frustra
Deum
quaeri
rerum
visibilium
ductu:
nec
vero
aliud
restare
nisi
ut
recta
nos
ad
Christum
conferamus.
Non
igitur
ab
elementis
mundi
huius,
sed
ab
evangelio
faciendum
est
exordium,
quod
unum
Christum
nobis
proponit
cum
sua
cruce,
et
in
eo
nos
detinet.
Respondeo,
frustra
quidem
in
mundi
opificio
philosophari,
nisi
qui
evangelii
praedicatione
iam
humiliati,
totam
mentis
suae
perspicaciam
crucis
stultitiae
(ut
Paulus
nominat
1.
Cor.
1,
21)
subiicere
didicerint:
sursum,
inquam,
et
deorsum
nihil
reperiemus
quod
nos
ad
Deum
usque
attollat,
donec
in
sua
schola
nos
Christus
erudierit.
Id
porro
fieri
non
potest
nisi
ex
profundis
inferis
emersi
crucis
eius
vehiculo
supra
coelos
omnes
tollamur:
ut
illic
fide
comprehendamus
quae
oculus
nunquam
vidit,
auris
nunquam
audivit,
et
quae
longe
corda
mentesque
nostras
superant.
Neque
enim
illic
terra
nobis
obiicitur
quae
fruges
velut
in
diurnum
alimentum
suppeditet,
sed
Christus
ipse
in
vitam
aeternam
se
nobis
offert:
nec
coelum
solis
ac
stellarum
fulgore
oculos
corporales
illustrat,
sed
idem
Christus,
lux
mundi
et
sol
iustitiae,
in
animis
nostris
refulget:
nec
aer
inane
spatium
nobis
ad
spirandum
porrigit,
sed
ipse
Dei
spiritus
nos
vegetat
et
vivificat.
Denique
illic
invisibile
Christi
regnum
omnia
occupat,
et
spiritualis
eius
gratia
per
omnia
diffusa
est.
Verum
hoc
non
obstat
quominus
sensus
1)
De
Genesi
contra
Manichaeos.
Lib.
II.
de
Civitate
Dei.
|