50:89
89
CAPUT
VII.
90
exemplum.
Capit
enim
molestiam
pater
ex
sua
severitate,
si
quando
filium
castiget:
nihilominus
probat,
quia
videt
filio
esse
salutarem.
Ita
Paulo
res
erat
minime
iucunda,
Corinthios
exasperare:
sed
quia
constabat
illi
facti
sui
ratio,
officium
suum
animi
voto
praeferebat.
Video
enim,
ete.
Contextus
verborum
est
abruptus:
nihil
tamen
id
de
sensus
claritate
detrahit.
Primum
sibi
iam
ex
re
ipsa
compertum
esse
dicit,
epistolam
priorem,
tametsi
ad
tempus
ingrata
fuerat,
utilem
tamen
demum
fuisse
Corinthiis:
deinde
huius
utilitatis
causa
se
gaudere.
9.
Non
quod
sitis
contristati.
Significat
se
minime
delectari
eorum
tristitia:
quin
potius
si
daretur
optio,
se
consulturum
eorum
saluti
et
laetitiae
simul,
eadem
opera.
Sed
quia
fieri
aliter
non
potuerit:
tanti
sibi
eorum
salutem
esse,
ut
gaudeat
contristatos
esse
ad
poenitentiam.
Sunt
enim
interdum
medici,
boni
quidem
alioqui
et
fideles,
sed
inclementes
et
qui
aegrotis
non
parcunt.
Talem
se
esse
negat
Paulus,
qui
adhibeat
aspera
remedia
nisi
necessitate
compulsus.
Quia
autem
utiliter
illi
cesserat,
id
remedii
genus
tentasse:
de
successu
sibi
gratulatur.
Simili
fere
loquendi
forma
prius
usus
est
capite
5,
4:
Gemimus
in
hoc
tabernaculo
gravati,
quod
non
exui
volumus,
sed
superindui.
10.
Quae
secundum
Deum
est
tristitia.
Primum,
ut
teneamus
quid
valeat
haec
particula
secundum
Deum,
notanda
est
antithesis.
Nam
tristitiam,
quae
secundum
Deum
est,
opponit
mundi
tristitiae.
Nunc
sumamus
etiam
antithesin
duplicis
gaudii.
Gaudium
mundi
est,
quum
stulte
et
absque
timore
Domini
exsultant
homines
in
rebus
vanis,
hoc
est,
in
mundo:
et
caduca
felicitate
inebriati
non
altius
respiciunt
quam
ad
terram.
Gaudium
secundum
Deum,
quum
totam
felicitatem
in
Deo
reponunt
et
acquiescunt
in
eius
gratia:
atque
id
mundi
contemptu
declarant,
sic
utentes
terrena
prosperitate
quasi
non
utantur:
in
adversis
autem
rebus
hilares.
Ergo
tristitia
mundi
est,
quum
propter
terrenas
afflictiones
animos
despondent
et
luctu
opprimuntur:
tristitia
autem
secundum
Deum,
quae
Deum
respicit,
dum
unicam
miseriam
ducunt,
excidisse
a
Dei
gratia:
quum
timore
iudicii
eius
perculsi
peccata
sua
lugent.
Hanc
tristitiam
Paulus
causam
facit
et
originem
poenitentiae:
quod
est
diligenter
observandum.
Nisi
enim
sibi
displiceat
peccator,
vitam
suam
oderit,
ac
serio
doleat
agnitione
peccati:
nunquam
ad
Dominum
convertetur.
Rursum
fieri
nequit
ut
talis
in
homine
sit
tristitia,
quin
novum
animum
pariat.
Ergo
a
dolore
incipit
poenitentia,
propter
hanc
quam
dixi
rationem,
quod
nemo
potest
in
viam
redire,
nisi
qui
peccatum
oderit.
Ubi
autem
odium
peccati,
illic
sui
displicentia
et
dolor.
Pulchra
autem
allusio
est
ad
nomen
p
o
e
n
i
t
e
n
t
i
a
e
,
quum
dicit
non
poenitendam:
quia
quamvis
res
sit
primo
gustu
|