39:88
sed
ut
mercenarii:
sic
etiam
Cicero
ipse
loquitur1):
distinguit
inter
servos
et
mercenarios,
servos
vocat
mancipia,
nempe
eos
omnes
qui
erant
sub
iure
alieno:
mercenarios
autem,
qui
operas
suas
locant,
sicuti
apud
nos
fieri
solet.
Sed,
quemadmodum
iam
dixi,
peculiaris
fuit
electi
populi
ratio.
Dominus
enim
voluit
quos
redemerat
manere
liberos,
et
frui
beneficio
liberationis
hac
in
parte.
Ergo
ut
memoria
gratiae
Dei
exstaret
apud
Israelitas,
voluit
Dominus
temporariam
illic
esse
servitutem,
sex
duntaxat
annorum
scilicet:
quoniam
autem
lex
illa
neglecta
fuerat,
hortatus
est
Zedechias
ut
servi
manumitterentur.
Nec
vero
dubium
est
quin
simul
Deus
ostenderit,
merito
hostes
externos
saevire
in
populum,
quoniam
ipsi
non
parcerent
suis
propriis
visceribus.
Quum
enim
ita
pro
libidine
sua
dominarentur
in
servos,
frustra
conquerebantur
de
Chaldaeis,
vel
Assyriis,
frustra
iactabant
iniuste
opprimi,
aut
gravari
violenta
tyrannide
Dei
populum.
Nam
primi
autores
saevitiae
ipsi
erant,
non
autem
Assyrii
et
Chaldaei.
Hac
igitur
ratione
inductus
fuit
Zedechias,
ut
populum
vocaret,
et
publico
edicto
manumitterentur
omnes
servi.
Dicit,
omnes
principes
audisse,
et
totum
populum,
qui
venerant
ad
foedus,
ut
dimitteret
quisque
servum
suum,
ete.
Deinde
adiungit,
Et
obedierunt.
jJDtt'
duplici
sensu
accipitur:
initio
versus
refertur
ad
simplicem
auditum,
secundo
autem
loco
accipitur
pro
obsequio,
vel
obedientia.
Dicit
ergo
ipsos
obedivisse
et
unumquemque
dimisisse
servos
suos.
Quum
dicit
tam
principes
quam
totum
populum
audivisse,
hoc
verbo
tollit
omnem
ignorantiae
praetextum,
ne
scilicet
excusent
se
errore
fuisse
lapsos,
vel
per
incogitantiam.
Quare?
audierant
enim.
Neque
dubium
est
quin
lex
Dei
quam
recitavimus
proposita
illis
fuerit,
ut
puderet
ipsos
tantae
iniquitatis
ac
tyrannicae
violentiae,
quam
exercuerant
erga
fratres
suos.
Auditus
igitur
cuius
fit
mentio,
ostendit
Iudaeos
prorsus
fuisse
inexcusabiles:
quia
videbant
longo
temporis
spatio
contemptam
fuisse
legem
Dei.
Et
hinc
colligimus
gravius
quemque
peccare
dum
edoctus
est
quid
rectum
sit,
et
quasi
data
opera
excutit
iugum:
sicuti
etiam
dicit
Christus
(Luc.
12,
47),
Servus
qui
novit
voluntatem
domini
sui,
et
non
facit,
gravius
vapulabit,
quam
si
quis
per
ignorantiam
delinquat.
Postea
addit,
Et
reversi
sunt
post
hoc,
nempe
postquam
audierant
et
obediverant
quum
reversi
sunt.
Hoc
reverti
ad
mutationem
consilii
refertur,
quia
scilicet
eos
statim
poenituit
suae
clementiae:
tacti
enim
fuerant
aliquo
Dei
timore:
deinde
valuerat
apud
ipsos
aequitas
et
moderatio:
paulo
post
reversi
sunt.
Nam
aliquando
verbum
hoc
accipitur
in
bonam,
aliquando
in
malam
partem.
Nunc
ergo
dicit
reversos
esse:
quia
retrocesserint
O
Cic.
Offic.
I.
c.
13
(41).
88
|