39:87
87
PRAELECTIONES
fratri
suo.
Hie
quaeritur,
an
perpetua
servitus
Deo
sic
displicuerit,
ue
debeat
censere
inter
res
licitas.
Facilis
solutio
est,
Abraham
et
alios
patres
servis
usos
fuisse
pro
communi
et
recepto
more:
et
tamen
non
fuisse
in
illis
hoc
vitiosum,
ergo
ante
legem
scriptam
nulla
ratio
vetuit
quin
si
quis
servos
haberet
vel
ancillas
in
totam
vitam
illis
dominaretur:
deinde
lex,
cuius
fit
nunc
mentio,
non
lata
fuit
promiscue
et
generaliter,
sed
fuit
quasi
singulare
privilegium
in
favorem
electi
populi.
Hinc
ergo
perperam
inferret
quispiam,
non
esse
licitum
dominari
in
servos
et
ancillas:
nam
potius
sic
ratiocinari
convenit,
quum
Deus
patribus
ante
legem
permiserit
habere
servos
et
ancillas,
rem
esse
liberam:
deinde
quum
Iudaeis
quoque
permiserit
Deus
sub
lege
dominari
in
exteros,
et
habere
addictos
perpetuo
qui
servi
erant.
Sequitur
etiam
hoc
non
posse
improbari.
Et
clarior
etiam
ratio
adduci
potest,
nam
ex
quo
gentes
ascitae
sunt
in
spem
salutis,
nihil
mutatum
fuit
hac
in
parte.
Apostoli
enim
non
cogunt
dominos
ad
manumissionem
servorum
suorum.
Sed
tantum
hortantur
ut
mansuetudinem
erga
ipsos
colant,
et
humaniter
ipsos
tractent
tanquam
conservos
suos.
Ergo
si
servitus
esset
res
illicita,
Apostoli
nunquam
ipsam
tulissent,
sed
fortiter
vociferati
essent
adversus
profanum
morem
si
fuisset
talis.
Nunc
dum
praecipiunt
dominis
ut
se
humanos
tantum
exhibeant,
neque
opprimant
violenter
et
contumeliose
servos
suos,
sequitur
permitti
quod
non
negatur,
nempe
ut
retineant
servos
suos.
Videmus
etiam
ut
Paulus
Onesimum
remittat
Philemoni:
Philemon
non
modo
erat
ex
numero
piorum,
sed
erat
pastor
ecclesiae.
Debuit
igitur
aliis
esse
exemplo:
aufugerat
ab
ipso
servus:
Paulus
remittit,
et
commendat
domino,
et
pro
ipso
deprecatur,
ut
dominus
furtum
illi
condonet.
Videmus
ergo
per
se
rem
non
esse
illicitam.
Quod
apud
nos
abolitae
sunt
servitutes,
hoc
est,
misera
illa
conditio,
ut
quis
non
sit
sui
iuris,
sed
ut
dominus
in
ipsum
habeat
vitae
et
necis
potestatem:
quod
ergo
cessavit
ille
usus,
non
debet
vituperari,
potuit
initio
aliqua
superstitio
fuisse,
et
certe
ita
coniicio,
principium
mutandi
illius
moris
fuisse
natum
a
superstitione:
sed
tamen
minime
optandum
est
ut
sint
mancipia
inter
nos,
sicuti
olim
fuerunt
inter
omnes
gentes,
et
sunt
etiam
hodie
apud
barbaros.
Hispani
norunt
quid
sit
servitus
quia
scilicet
vicini
sunt
Afris
et
Turcis:
deinde
quos
accipiunt
in
bello
vendunt,
et
sicuti
malum
ex
malo
nascitur,
ita
etiam
habent
sibi
miseros
homines
mancipatos
in
totam
vitam.
Sed
quoniam
nulla
necessitas
apud
nos
cogit,
quemadmodum
dixi,
ratio
nostra
melior
est,
nempe
ut
sint
mercenarii,
nulli
autem
servi.
Nam
qui
hodie
vocantur
servi,
sunt
mercenarii
duntaxat.
Quum
profani
homines
commendant
humanitatem
et
clementiam
erga
servos
dicunt,
ne
tractentur
ut
servi,
|