52:86  nomina.  Ita  solus  ipso  et  dominus  et  pater:  sed  patres  quoque  et  domini,  quos  dignatur  hoc  honore.  Inde  fit  ut  tam  angeli  quam  iudices  dii  nuncupentur.  Quamobrem  et  hoc  loco  insigniuntur  angeli  magnificis  elogiis:  quae  declarant,  non  quid  per  se  valeant  aut  seorsum  a  Deo,  sed  quid  per  illos  agat  Deus,  et  quas  illis  functiones  ablegaverit.  Quae  ita  accipere  convenit,  ut  nihil  de  unius  Dei  gloria  detrahatur.  Neque  enim  ita  suam  virtutem  communicat  angelis,  ut  se  imminuat:  non  ita  per  ipsos  operatur,  ut  potentiam  illis  suam  resignet:  non  ita  in  illis  gloriam  suam  vult  relucere,  ut  in  ipso  obscuretur.  Consulto  autem  Paulus  ita  honorifice  extollit  angelorum  dignitatem,  ne  quis  putet  obstare  quominus  solus  Christus  supra  eos  emineat,  Itaque  quasi  per  modum  concessionis  usurpat  haec  nomina:  ac  si  diceret,  nihil  derogare  Christo  totam  eorum  excellentiam,  quamlibet  splendidis  titulis  ornentur.  Qui  subtilius  philosophantur  in  his  vocabulis,  ut  ordines  angelorum  inde  eliciant,  fruantur  suis  deliciis,  sed  a  Pauli  mente  certe  procul  discedunt.  17.  Omnia  per  ipsum  et  in  ipsum  creata  sunt  Quatuor  rationibus  angelos  Christo  subiicit.  Ne  eius  gloriam  obscurent,  quia  per  ipsum  sunt  creati.  Secundo,  quia  ad  ipsum  tanquam  ad  legitimum  finem  referri  debet  eorum  creatio.  Tertio,  quod  ipse  semper  fuerit  antequam  crearentur.  Quarto,  quod  eos  sustineat  sua  virtute,  et  in  statu  conservet.  Quamquam  non  de  solis  angelis  hoc  affirmat,  sed  de  toto  quoque  mundo.  Ita  filium  Dei  in  celsissima  honoris  sede  collocat,  ut  praesideat  tam  angelis  quam  hominibus  cogatque  in  ordinem  omnes  creaturas  in  coelo  et  in  terra.  18.  Et  ipse  est  caput  corporis  ecclesiae,  ipse  principium,  'primogenitus  ex  mortuis:  ut  sit  in  omnibus  ipse  primas  tenens:  19.  quoniam  in  ipso  placuit  omnem  plenitudinem  inhabitare,  20.  et  per  ipsum  reconciliare  omnia  sibi,  pacificando  per  sanguinem  crucis  eius,  per  ipsum,  tam  quae  sunt  super  terram^  quam  quae  sunt  in  coelis.  '  18.  Caput  corporis.  Postquam  generaliter  de  Christi  excellentia  disseruit,  deque  summo  eius  in  omnes  creaturas  principatu:  iterum  redit  ad  ea  quae  peculiariter  ad  ecclesiam  spectant.  In  nomine  capitis  alii  plura  considerant.  Et  certe  aliquanto  post,  eadem  translatione  utetur  in  hunc  sensum,  quod  sicuti  caput  in  corpore  humano  vice  est  radicis,  unde  vitalis  facultas  in  omnia  membra  diffunditur:  ita  ecclesiae  vitam  a  Christo  fluere,  ete.  Hic  vero  potissimum,  meo  iudicio,  de  gubernatione  loquitur.  Docet  igitur  Christum  esse  solum  qui  potestatem  habeat  regendae  ecclesiae,  ad  quem  unum  respicere  debeant  fideles,  a  quo  pendeat  cor-