8:779  779  PROCES  780    debvroit  porter  celuy  quil  ha  a  tort  accuse,  sil  estoit  vray.  3.  Sus  l'e  3  respond  que  en  matiere  scolastique,  que  ce  nest  point  accusation  et  que  cest  auiourdhuy  commung  en  matiere  de  disputation  que  ung  chascun  veult  maintenir  sa  cause,  estimant  sa  partie  adverse  estre  en  voye  de  damnation.  4.  Sus  le  4  respond  quite  estoient  aprovez  des  ungs,  et  des  aultres  non,  mesmes  que  on  scait  bien  que  Luther  et  Melanchton  on  (sic)  escript  contre  Oecolampade  en  matiere  du  sacrement  et  du  liberal  arbitre.  *)  5.  Sus  le  5  respond  quil  a  dit  que  Capito  estoit  daccord  avec  luy2)  et  que  Oecolampade  estoit  1)  Servet  s'etait  aussi  occupe  autrefois  de  la  question  de  l'eucharistie  et  en  avait  entre  autres  ecrit  a  Bucer,  qui  dans  sa  reponse  du  8  Juillet  (1532  ou  1533)  cherche  a  lui  montrer  qu'ils  ne  differaient  guere  dans  leurs  opinions  sur  ce  point  de  doctrine.  2)  Bucer,  tout  en  s?exprimant  avec  un  certain  menagement  sur  les  idees  particulieres  de  Servet  dans  les  lettres  qu'il  lui  adressa  (v.  plus  bas),  le  combattit  des  le  commencement,  surtout  aussi  dans  ses  cours  de  theologie.  Mais  Capiton  parait  reellement  i  comme  le  dit  V  accuse,  avoir  d'abord  montre  plus  ^indulgence  pour  les  opinions  du  novateur,  et  d'autres  allerent  meme  encore  plus  loin,  comme  nous  le  voyons  par  quelques  indications  de  Bucer,  qui,  interroge  par  son  ami  Ambr.  Blaurer  sur  son  jugement  concernant  le  livre  de  Servet,  repond  en  ces  termes:  Pestilentissimum  illum  de  Trinitate  librum  novi,  proh  dolor,  et  hic  in  publicis  praelectionibus  nostris  confutavi.  Verum  ita  infecit  quosdam  hic  impia  curiositas  cui  Capito  nimium  occasionis  dedit  imprudens,  ut  in  publica  mihi  lectione  fuerit  a  symmysta  quodam  (sc.  Wolf  Schultes:  Nota  Huberti)  reclamatum,  idque  applaudentibus  nonnullis  aliis.  Tum  aderat  auditor  et  Schwenckfeldius  quem  tamen  spero  librum  improbare.  Nescio  tamen.  Ita  quidquid  contra  nos  est,  istis  si  non  arridet,  ferendum  tamen  creditur.  Plus  loin  Bucer  dit  encore  de  Capiton:  Habet  nescio  quas  perplexas  cogitationes  in  multis  bonus  hic  vir,  hoc  siquidem  illum  malo  Dominus  obnoxium  fieri  passus  pst  ut  receptis  vel  ab  aliis  traditis  haud  ita  libenter  subscribat.  Quae  vel  mater,  vel  soror  est  haereseos.  Contra  autem  tantum  amoris  et  studii  ad  servandam  qualemcunque  huius  nostrae  ecclesiae  unitatem  Deus  illi  simul  dedit,  ut  palam  sua  dogmata  non  doceat,  etsi  male  non  nunquam  dissimulet.  Videtur  tamen  hic  morbus  in  eo  nunc  remitti.  Caeterum  integer  et  solide  Deum  timens  est  publicorumque  commodorum  vehemens  promotor.  Mei  denique  amantissimus,  quo  fit  ut  in  officio  melius  eum  contineam,  imo  dicam  liberrime  adversor  et  praefoco  saepe  iam  semieditas  voces.  Haec  fert  a  me  et  nihilominus  me  observat  ut  saepe  huius  me  pudeat.  Abutor  ergo  delata  ab  ipso  in  eum  autoritate  quamvis  saepe  cum  pudore,  spero  autem  cum  ecclesiae  commodo.  Insomnium  patitur  matrem  melancholiae.  Haec  virum  supra  modum  saepe  turbat,  nunc  mortua  uxore  commodissima  certe  et  sancta,  tantum  non  enecavit.  Sed  spero  habebit  melius  .  .  .  .  Quarto  Calend.  Ianuam  (1531)  Mss.  Archiv.  S,  Thomae  Argentorati  .  Grynaeus  ecrit  de  Bale  a  Bucer:  De  Trinitate  libellum  qui  exiit  si  legisti  (quum  ipse  nunquam  legi)  volo  ut  mihi  quamprimum  sententiam  tuam  scribas.  Videtur  insanum  cerebrum.  Sed  tamen  quod  non  absque  divina  voluntate  exerceat  ignaviam  in  scriptura  nostram  et  saturitatem,  semper  Oecolampadium  interrogarat,  saepe  Capitonem,  ex  quibus  si  nihil  accepit  aliud,  non  est  mirum  si  ista  scribit.  Sed