40:7  7  PROLEGOMENA.  supervacanea  non  esse  iudicabunt  quicunque  paulo  attentius  aequisque  animis  ea  legent  ac  penitus  dispicient:  quin  potius  grata  et  cognitu  non  inutilia  piis  omnibus  fore  confido.  Ac  primum  quidem  nullis  verbis  potest  satis  explicari  quantam  fecerit  iacturam  ecclesia  Dei,  quum  praestantissimus  ille  vir  et  plane  divinus  Ioannes  Calvinus  parens  noster  optimus  ex  hac  vita  in  aeternam  quietem  receptus  est,  sive  perpetuam  vitae  eius  integritatem,  sive  raram  doctrinam  eximiae  pietati  coniunctam  spectes.  Ecquis  enim  morum  sanctimonia,  incredibili  comitate,  infracta  animi  magnitudine,  tolerantia  singulari,  denique  summis  quibusque  virtutibus  hominem  illum  superavit?  Eruditionem  vero  admirabilem  infinita  propemodum  eius  scripta  palam  testantur,  quae  partim  iam  in  publicum  prodierunt,  partim  etiam,  Deo  favente,  in  lucem  maximo  piorum  omnium  commodo  brevi  emittentur.  Nam  permulta  adhuc  supersunt,  quae  vel  eo  concionante  fuerunt  excepta,  vel  ab  amicis  conservata,  cuiusmodi  sunt  epistolae  quum  gallicae  tum  latinae  ad  plurimos  omnium  ordinum  homines  missae,  ex  quibus  tandem  perspicuum  fiet  quam  acuto  et  felici  ingenio  vir  ille  fuerit  praeditus,  et  quam  acri  sanoque  iudicio  valuerit.  Sed  hac  de  re  plura  hic  non  dicam,  ne  extra  locum  a  me  commemorari  videantur.  Satis  enim  fuerit  pauca  tantum  attingere,  quae  ad  has  praelectiones  magis  pertinent.  Quum  13.  Calend.  Februar,  anni  1563  Ezechielem  interpretari  in  Schola  publica  coepisset,  quamvis  assidue  variis  gravioribusque  morbis  afflictaretur,  ut  saepe  in  auditorium  vel  sella  lignea  deferretur,  vel  conscendere  equum  cogeretur:  ita  corpusculi  languentis  vires  conciderant:  neque  annum  integrum  violentiae  tot  morborum  cessisset,  quin  concionandi  ac  legendi  munere  defungeretur:  tandem  circiter  Calend.  Febr.  anni  sequentis,  ubi  ad  finem  cap.  20  (exceptis  quatuor  tantum  versibus)  pervenisset,  tum  domi  manere  et  fere  semper  in  lecto  decumbere  coactus  est.  Interea  dum  aegre  animam  traheret,  aliquid  tamen  perpetuo  meditabatur,  aut  dictabat,  atque  etiam  saepe  scribebat:  ut  quo  tempore  domo  egredi  non  licuit  per  adversam  valetudinem,  vix  credibile  sit  quam  multa  confecerit.  Inter  alia,  bonam  harum  praelectionum  partem  quam  diligentissime  emendavit,  sicuti  constat  ex  illo  manu  eius  notato  exemplari,  quod  sedulo  a  me  cum  reliquis  servatur.  Verum  nobis  omnibus  vehementer  dolendum  est,  quod  totum  Ezechielem  morte  praereptus  explicare  non  potuerit  vir  ille  in  doctrina  prophetarum  exercitatissimus.  Nam  quae  sequuntur  prophetae  huius  vaticinia  ecclesiae  Dei  valde  necessaria  esse  nemo  pius  ignorat.  Quid  igitur  si  ab  eo  homine  fuissent  illustrata?  Ut  autem  damnum  hoc  sarciri  quodammodo  possit,  et  quum  nonnulli  magnae  autoritatis  et  doctrinae  viri  censuerint  multo  satius  esse  has  praelectiones  in  lucem  edere,  quam  diutius  eas  supprimere,  ut  quae  maximo  usui  piis  omnibus  futurae  sint:  ego  et  Ioannes  Budaeus  frater  omnium  mihi  carissimus  illorum  iudicio  freti  libenter  certe  curavimus,  nec  ullis  sumptibus  vel  impensis,  nec  labori  pepercimus,  ut  primo  quoque  tempore  in  publicum  prodirent:  ac  brevi  quoque,  si  Dominus  voluerit,  curabimus  ut  a  nobis  in  gallicum  sermonem  conversas  Galli  nostri  intelligant:  sicuti  et  praelectiones  nostrae  in  Ieremiam  gallicae  iam  ante  novem  menses  factae  typis  nunc  demum  excuduntur:  unde  nostris  illis,  qui  saltem  linguae  latinae  sunt  imperiti,  magnum  adiumentum,  nisi  fallor,  adferetur.  Ac  ne  quid  omnino  in  hac  editione  latina  desideraretur,  etiam  dedimus  operam,  ut  ex  manu  scripto  exemplari  quae  exciderant  diligenter  sub  finem  reponerentur.  Et  quoniam  hoc  libro  ingens  quidam  rerum  thesaurus  includitur,  a  viro  doctissimo  confectus  est  copiosissimus  index,  cuius  velut  ductu  incredibiles  divitias  nullo  negotio  promptum  sit  inde  haurire.  Additus  est  et  alter  locorum,  qui  ex  scripturis  citantur  et  explicantur.  Caeterum  in  his  praelectionibus  postremis  excipiendis  non  alia  quidem  certe  industria,  fide  et  diligentia  usi  sumus,  quam  in  aliis,  quae  iam  publice  exstant.  Neque  vero  opus  est  hic  fusius  repetere,  quae  alibi  satis  perspicue  exposita  sunt  de  tota  quam  tenuimus  ratione,  dum  exciperemus  quae  D.  Calvinus  ex  tempore  pronuntiabat.  Superest  igitur,  optimi  lectores,  ut  tanti  viri  laboribus  nunc  fruamini,  et  quem  inde  percipietis  fructum  Deo  Opt.  Max.  acceptum  feratis,  eique  gratias  immortales  ex  animo  agatis.  Quantus  autem  fructus  ad