36:7  7  PROLEGOMENA.  opus  propria  manu  retractare  suscepit  et  sic  plane  novam  facere.  Quod  non  solum  textus  commentarii  a  prima  facie  inspicienti  ostendit,  sed  conceptis  verbis  historici  affirmant.  Sic  Colladonus  (f.  4.  Tom.  XXI.  88)  ad  annum  1558:  De  ce  temps  la  il  revit  et  racoustm  son  Commentaire  sur  Isaie  qui  avoit  desia  este  imprime  Van  1551.  Et  Beza  (C.  5.  ibid.  p.  156):  Commentarii  in  Iesaiam  ab  eo  non  tam  emendati,  quales  illos  Gallasius  ex  ore  praelegentis  exceptos  ediderat,  quam  novi  prorsus  emissi.  Et  quum  interea  rex  Eduardus  praematura  morte  exstinctus  fuisset,  et  nuperrime  Elisabetha,  maximae  spei  regina,  sorori  suceessisset,  priori  dedicationi  alteram  subiunxit  et  huic  retractatum  opus  inscripsit,  decimo  quinto  Ianuarii  1559.  Epistolam  nuncupatoriam  exhibet  nostra  editio  sub  N.  3000.  Opp.  Tom.  XVII  p.  413  ubi  nostrae  conferendae  sunt  annotationes.  Iam  vix  est  quod  te  moneamus,  benevole  lector,  hanc  novam  editionem  textum  huius  Commentarii  tibi  exhibituram  esse  qualis  ultimis  autoris  curis  emendatus  et  amplificaris  prodiit.  Diversitas  utriusque  recensionis  tanta  est  ut  si  omnia  posterioris  additamenta  typis  distinguere  aliasque  variantes  lectiones  margini  inscribere  voluissemus,  vel  fastidium  creassemus  tibi,  vel  in  nimium  ambitum  volumen  excrevisset,  et  tamen  minime  fecissemus  operae  pretium.  Sane  multis,  imo  plurimis  locis  Gallasii  phrasis  simpliciter  servata  est,  fortassis  authenticam  ipsius  Calvini  expositionem  referens,  sed  multo  saepius  non  solum  accuratiore  et  prolixiore  explanatione  locupletatam  deprehendimus,  verum  etiam  in  ipsa  syntaxi,  atque  adeo  in  delectu  verborum  passim  mutatam.  Exceptionem  tamen  faciemus  in  praefatione,  in  qua  literis  cursivis  exhibebimus  additamenta,  aliis  variantibus  in  margine  indicatis,  quia  scilicet  uterque  textus  Calvini  est.  ��)e  apparatu  nostro  haec  accipe.  Commentarii  in  Iesaiam  editiones  tam  latinae  quam  gallicae  omnes  exstant  in  bibliotheca  nostra.  Sunt  vero  hae:  L  Ioannis  Calvini  |  Commentarii  in  Isaiam  |  prophetam.  |  Ad  Edvardvm  VI  Angliae  regem.  |  Additus  est  sententiarum  et  locorum  index,  j  1  Pet.  II.  |  Qvi  qvondam  |  non  popvlvs,  |  nvnc  popvlvs  |  Dei.  |  Genevae  |  Ex  officina  Ioannis  Crispini  |  M.  D.  LI.  (fol.)  Sex  folia  liminaria  cum  dedicatione  autoris  et  Gallasii  praefatione.  Quinquaginta  sex  terniones  A.Z;  Aa.  Zz}  AA.KK.  Paginae  numeratae  637  et  18  folia  cum  indicibus.  In  fine  repetito  adagio:  Genevae  |  excvdebat  Ioannes  Crispinvs  ]  Tertio  Idvs  Ianvarii  |  M.  D.  LI.  Subiicitur  etiam  folium  singulare  in  quo  legitur:  Isaiae  XL.  |  ub)V^  Dip*��  "On^K  ""Q"!  IL  Commentaires  |  sur  le  Prophete  Isaie.  |  Par  M.  Iean  Caluin.  (  Au  Roy  d'Angleterre  [  Edouard,  sixiesme  de  ce  nom.  |  Auec  la  table,  tant  des  passages  que  des  sentences.  (Embleme)  a  Geneve  [  Par  Adam  et  Iean  Riveriz  |  freres.  [  1552  (4��).  Douze  feuillets  liminaires  avec  la  dedicace,  et  les  prefaces  de  Des  Gallars  et  de  Calvin.  Le  texte  est  contenu  dans  cinquante  cinq  cahiers  de  seize  pages  (a.z;  A.Z;  Aa.Ii)  ensemble  873  pages  numerotees,  le  dernier  cahier  n'ayant  que  six  feuillets  dont  trois  pages  en  blanc.  Suivent  cinq  cahiers  (AA.EE)  avec  les  tables.  L'embleme  represente  trois  arbres,  a  l'un  desquels  est  appliquee  une  hache;  le  tout  dans  un  petit  cercle  entouro  d'arabesques,  et  portant  la  legende:  Parquoy  l'arbre  qui  ne  porte  cera  cope  la  coignee  est  mise  a  la  racine  des  arbres.  Des  deux  cotes  et  au-dessus  on  lit:  La  coignee  est  mise  a,  la  racine  des  arbres.  Parquoy  tout  arbre  qui  ne  porte  pas  bon  fruit  sera  coppe,  et  iette  au  feu.  Matthieu  3.  I  I  I  .  Ioannis  |  Calvini  |  Commentarii  |  in  Isaiam  |  prophetam.  |  Nunc  demum  ab  ipso  Authore  recogniti,  locupletati,  magno-  |  que  labore  et  cura  expoliti.  |  Additi  sunt  duo  Indices:  prior  rerum  et  sententiarum,  posterior  vero  locorum  |  vtriusque  Testamenti,  quos  in  his  Commentariis  ipse  Author  inter-