8:67  67  DE  SCANDALIS.  68  magnitudo  eum  oppressit.  l)  Quum  relicta  familia  clam  se  proriperet,  ego  Argentinam  profectus  [pag.  86]  eram.2)  Nihil  inter  nos  dissidii,  nulla  offensionis  suspicio,  nisi  quod  paulisper,  ne  se  perditum  iret,  obstiteram.  Quia  autem  ex  Augustinensium  grege  erat,  per  suorum  antra  obambulans,  se  exsulare  flebiliter  narrabat,  quod  meis  haeresibus  ipse  quoque  esset  adversatus.  Nec  vero  tam  de  illius  ac  similium  nequitia  queror,  quam  me  illa  urit  indignitas,  quod  boni  patres,  qui  quotidie  ex  libris  nostris  discunt,3)  mercedis  vice  scandala  ex  illis  lacunis  hausta  crepare  non  dubitant.  Sed  inepte  facio,  qui  colligendis  istis  quisquiliis  et  me  et  lectores  occupem,  nisi  quod  in  paucorum  hominum  personis  quasi  repraesentari  oportuit,  quid  passim  et  quotidie  fieri  a  plerisque  soleat.  Aliis  ultra  modum  rigidi  sumus  et  implacabiles.  Verum,  qualem  a  nobis  clementiam  postulent,  operae  pretium  est  cognoscere.  Iniuste  laesi  ignoscimus  :  nec  ultionem  sumimus,  etiam  si  sit  ad  manum.  Hoc  illis  non  satis  est:  volunt  praeterea  non  secus  in  gremium  nostrum  recipi,  ac  si  optimam  semper  fidem  praestitissent.  Quid  hoc  est?  Ut  circumscripti,  proditi,  aut  crudeliter  violati,  non  audeamus  nobis  in  posterum  cavere  ?  At  ipsos  poenitet.  Nempe,  quum  meri  sint  crocodili,  una  lacrymula4)  probitatis  fidem  emereri  volunt.  Hic  ergo  est  inhumanus  noster  ille  rigor,  quod  nos  illis  iugulandos  non  sponte  praebemus.  Sed  de  privatis  nostris  iniuriis  dicere  supersedeo.  Graviter  offensus  erit  Deus:  notum  crimen  et  pessimi  exempli  admissum:  quin  etiam  scelera  sceleribus  aliqui  cumulabunt.  Convicti,  culpam  dimidia  ex  parte  fatentur.  Confessis  nisi  omnia  manent  integra,  ac  si  nunquam  peccassent,  severitate  nostra  se  ad  desperationem  cogi  deplorant.  Ego  autem  poenitentiam,  quum  res  adeo  sacra  sit,  non  posse  ex  frigidis  signis  aestimari  dico.  Deinde,  [pag.  87]  quam  mihi  poenitentiam  iactant,  quos  adeo  non  humiliat  peccati  sui  agnitio,  ut  aeream  frontem  triduo  post  in  suggestum  attollere  non  dubitent?  Monachis  solenne  fuit,  quidquid  in  sodalibus  flagitiorum  erat,  in  honorem  ordinis  tegere.  Morem  hunc  in  ecclesiam  Christi  invehere  multi  cuperent:  ego  autem  non  melius  christiani  nominis  honori  consuli  posse  contendo,  quam  si  a  sordibus  Dei  templum  repurgetur.  Sed  iam  in  recitandis  calumniis,  quibus  nebulones  5)  a  nobis  egressi  evangelium  oblique  per  latus  nostrum  vulnerant,  verborum  plus  satis  consumpsi.  1)  il  fut  contraint  de  faire  banqueroute.  2)  Add.  pour  quelque  affaire  de  l'Eglise.  3)  qui  apprennent,  si  peu  qu'ils  savent,  de  nos  livres  et  les  lisent  tous  les  iours.  4)  Add.  qu'ils  auront  arrachee  a  grand'  peine  de  leurs  yeux.5  )  les  coureurs  ou  autres  canailles.