8:664
Iudaei
et
gentes
continebantur,
suis
temporum
articulis.
Hinc
mysterium
vocationis
gentium
in
hac
verbi
sapientia
merito
Paulus
concludit.
Ipsa
rerum
in
Christo
diffinitio
erat
sapientia,
ut
apud
Clementem
et
in
epistola
docet
Petrus.
Ipsum
Ioannis
λόγον
declarans
Paulus
[pag.
596]
ad
Coloss.
1,
ait
λόγον
fuisse
mysterium
Christi
reconditum,
nunc
manifestatum
et
gentibus
communicatum
in
cuius
imaginis
luce
omnia
consistebant
et
consistunt.
Ipsam
Salomonis
sapientiam
declarans,
1.
Cor.
2,
ait,
sapientiam
illam,
ante
saecula
praefinitam,
in
mysterio
reconditam,
et
nunc
manifestatam,l)
esse
ipsum
Iesum
Christum^
dominum
gloriae.
Sapientiam
ipsam
ibi
ait
esse
praefinitam
ad
gloriam
hominis.
Undique
vides
esse
thesauros
sapientiae
omnes
propter
Christum,
et
in
Christo
reconditos.
Pertinacia
tua
est,
hic
fingere
sapientiam,
rem
distinctam,
realiter
genitam:
quum
praesertim
sapientia
creata
dicatur,
et
formata,
ut
sapientissimi
quique
antiquorum
exposuerunt,
Hebraei,
Graeci
et
latini,
etiam
Iesus
filius
Sirach,
et
autor
libri
Sapientiae.
Virumque
ergo
per
se
realiter
dicetur,
sapientia
creata,
et
genita,
quod
est
Arrianum:
aut
utrumqtie
figurative,2)
sicut
est
figurata
loquutio,
et
sicut
sapientia
aliud
figurabat,
quod
est
vere
christianum.
Ne
igitur
realem
illam
ibi
probes
generationem,
haec
tibi
maxime
occurrunt.
Primum
est,
quod
hebraica
vox
הוללתי
[heb]
3)
holalti,
quae
ibi
ponitur,
non
significat
generationem.
Nam
est
passivum,
cuius
activum,
si
locos
omnes
inquiras,
proprie
et
univoce,
ubique4)
significat
premere.
Passivum
quoque
ubique
est
premi,
expressione
formari,
seu
pressura
quadam
parturiri.
Hoc
longe
aliud
est,
quam
paterna
generatio,
quam
vox
illa
nunquam
significat,
tametsi
ad
f
emineam
pressuram
extendatur.
Hebraei
ita
sapientiam
in
mente
formatam
docent,
et
in
lingua
sancta
aliud
est
peculiare
verbum,
quod
proprie
ubique
significat
generare,
et
Deo
generanti
tribuitur,
scilicet
הוליד
holid.
Unde
constat,
non
proprie
in
parabola
illa
dici
generationem.
Si
enim
spiritus
sanctus
proprie
de
generatione
loqui
voluisset,
ea
voce
usus
fuisset,
quae
generationem
proprie
significat.
Adde,
quod
verbum
illud
הוליד
holid,
quod
proprie
significat
generare,
[pag.
597]
et
Deo
generanti
tribuitur,
est
transitivum
ad
mulierem,
in
qua
ille
generat.
Deus
ergo
vere
et
realiter
in
muliere
genuit.
Ille
est
vere
filius
Dei,
quem
in
muliere
genuit
Deus,
non
ille
quem
tu
somniasti.
Ex
proprietate
linguae
sanctae,
et
vi
hebraicae
dictionis,
non
dicitur
generatio
sine
matre,
nec
filius
sine
matre.
Filius
enim
hebraice
dicitur
aedificium
in
muliere
factum,
ben
a
verbo
banah.
Septua-
1)
Add.
et
gentibus
communicatam.
2)
figurativum.
3)
Vide
supra
pag.
650
not.
3.
4)
ubique
om.
|