7:662  crisin  mentiri  et  fallere  Paulus  dicat  eos,  qui  ciborum  prohibitione  novam  pietatis  formam  inducunt  (1  Tim.  4,  3).  Nam  quum  in  cibo  et  potu  non  esse  regnum  Dei  alibi  doceat  (Rom.  14,  17),  iure  hypocriseos  damnat  tales  de  rebus  externis  sanctiones.  Sola,  inquam,  est  interior  cordis  veritas,  quam  per  se  Dominus  requirit.  Quaecunque  vero  accedunt  exercitia,  eatenus  probanda  sunt,  quatenus  ipsi  veritati  serviunt,  aut  tanquam  utilia  incitamenta,  aut  tanquam  professionis  notae,  ut  fidem  apud  homines  nostram  testemur.  Nec  tamen  interea  reiicimus,  [pag.  185]  quae  ad  ordinis  disciplinaeque  conservationem  faciunt.  Sed  ubi  laqueo  induuntur  conscientiae,  et  religione  obstringuntur,  in  quibus  rebus  Deus  solutas  esse  voluerat,  fortiter  reclamandum  est  :  ne  et  cultus  Dei  vitietur  commentis  hominum,  et  mortalis  homo,  qui  legi  subiectus  esse  debuerat,  unici  legislatoris  tribunal  occupet,  (Iac.  4,  12),  unde  conscientiis  imperet,  in  quibus  solus  Christus  regnare  debuerat.  Denique  audimus  quid  Paulus  dicat:  Si  mortui  sumus  elementis  huius  mundi  per  Christum,  indignum  esse  ut  talibus  decretis  devinciamur  (Col.  2,  20).  Ne  esitaveris,  ne  gustaveris,  ne  tetigeris.  Atque  ubi  semel  invaluit  illa  superstitio,  ut  sibi  quispiam  nefas  esse  putet  carne  vesci,  eam  protinus  sequitur  in  aliis  damnandis  audacia  :  quae  quum  zeli  titulo  splendeat,  sacrilegio  tamen  affinis  est.  *)  Postremo,  nunquam  fere  abest  praepostera  illa,  de  qua  conqueritur  Christus,  inanium,  imo  nihili  traditionum  admiratio,  ut  in  earum  gratiam  irrita  fiant  mandata  Dei  (Matth.  15,  9).  Sacerdotibus  fit  coniugii  venia,  qualis  in  ordine  militari  est,  causaria  missio.2)  Siquidem  ne  qui  graviores  motus  exsistant,  ministros,  qui  iam  coniugio  sunt  impliciti,  subito  divortio  non  audent  ab  uxoribus  divellere:  restringunt  tamen  hanc  suam  indulgentiam  ad  tempus  generalis  concilii.  Haec  duo  sunt  diligenter  observanda,  non  permitti  coniugium  ministris,  quia  probetur:  sed  tantum  seditionum  metu:  deinde  nihil  statui,  donec  concilium  definierit.  Rationem  hanc,  cur  minus  placeat  sacerdotum  coniugium,  allegant:  quia  teste  Paulo,  qui  caelebs  est,  melius  et  solutiore  animo  curat  ea  quae  [pag.  186]  sunt  Domini  (1  Cor.  7,  32).  Audio  quid  dicat  Paulus.  Sed  an  propterea  pastores  ac  ministros  ecclesiae  cogit  ad  caelibatum?  Imo  ne  hortatur  quidem:  nisi  quatenus  sibi  quisque  expedire  agnoscet.  Cuperent  mediatores,  multos  inveniri  clericos,  qui  veram  castitatem  in  caelibatu  colerent.  Id  optandum  esse  fateor:  sed  quum  aliud  experientia  doceat,  quid  prodest  frustra  cum  necessitate  luctari?  1)  Add,  qui  derogue  a  Dieu.  2)  Les  Moyenneurs  permettent  le  Mariage  aux  Prestres  souz  titre  d'excuse  telle  quelle  (Caett.  om.).  42*