6:631
DE
VITANDIS
SUPERSTITIONIBUS.
testimonio
laborantes
nonnihil
iuvare
aut
sublevare
possunt.
Locum
enim
si
relinquant,
eos
simul
destitutos
relinquunt.
Respondeo
:
nullum
talibus
posse
dari
melius
consilium,
quam
ut
vitam
suam
periculo
obiiciant,
pro
asserenda
Christi
gloria:
sin
vero
tantum
non
habent
animi,
nullum
secundae
tabulae
officium
ab
idololatria
et
aliis
inquinamentis
superstitionum
eos
excusat.
[pag.
116]
In
ipso
quaestionis
statu,
et
summa,
non
puto
hoc
meum
responsum
ab
aliorum
sententia
discrepare.
Siquidem
D.
Philippus,
cui
alii
duo
assentiuntur,
utcunque
sigillatim
non
respondeat
istis
obiectionibus,
dum
tamen
praetextus
omnes
uno
verbo
excludit,
satis
testatur,
nihil
sibi
tanti
esse,
ut
homini
christiano
idololatriae
professionem,
etiam
obscuram,
permittat.
EPISTOLA
CALVINI
AD
QUENDAM
AMICUM.
[pag.
1171
Quum
haberem
ad
te
literas,
quas
non
longo
post
tempore
missurus
eram:
alterae
tuae
superveniunt,
quibus
iterum
mihi
pro
laboribus,
rogatu
tuo
susceptis,
agis
gratias,
ac
simul
petis,
ut
duas
ibi
quaestiones
expediam,
ne
quid
in
meo
responso
desideretur.
Quod
te
referendae
gratiae
vix
parem
esse
praedicas,
ego'vero
mihi
abunde
relatam
esse
arbitror,
quum
meum
qualecunque
studium
vobis
ita
probari
audio.
Sed
venio
ad
tua
rogata.
Quaeris
priore
loco,
num
homini
christiano,
qui
se
ab
omnibus
superstitionum
inquinamentis
abstinet,
liceat
patriam
relinquere,
propterea
quod
illic
sacrorum
conventuum
bono
magna
ex
parte
privetur.
Non
quaeris
an
illi
sifc
necesse,
sed
an
liceat.
Illa
deliberatio
longe
difficilior
esset:
haec
magis
expedita,
modo
unum
tollatur,
ne
is
certae
vocationi
sit
alligatus,
quam
deserere
fas
non
sit.
Proinde,
quo
res
sit
liquidior:
primo
constituamus
vitae
genus,
a
quo
discedere
sit
liberum.
Qui
in
tali
ordine
erit
constitutus,
is
duas
habet
iustas
causas
cur
discedat,
si
voluerit:
ut
periculum
antevertat,
ut
in
eum
locum
se
recipiat,
ubi
libera
[pag.
118]
sacramentorum
communicatione
fruatur,
et
in
publico
piorum
coetu
Deum
invocare
possit.
Sunt
enim
res
magno
aestimandae,
solennis
fidei
professio,
sacrorum
conventuum
usus,
purum
verbi
et
sacramentorum
ministerium.
Nec
exspectare
nos
iubet
Deus,
dum
praesens
capiti
nostro
periculum
immineat,
nisi
aliquod
peculiare
vinculum
nos
retineat,
et
quasi
praecludat
exitum.
Summa
sit:
licitum
esse
homini
christiano,
qui
modo
alioqui
liber
sit
in
mutanda
vocatione,
praevenire
impiorum
rabiem
et
tranquilliorem
portum
quaerere,
ubi
Domino
serviat.
Relicta
autem
patria,
concedere
in
eum
locum,
ubi
fidem
suam
pure
et
absque
fuco
profiteatur,
non
modo
licitum
esse,
sed
etiam
laudabile.
Nam
si
haec
suspiria
ex
spiritus
directione
esse
agnoscimus:
Quam
dilecta
tabernacula
tua
Domine
virtutum!
(Psal.
84,
2.)
Item:
Quomodo
cantabimus
canticum
Domini
in
terra
aliena?
(Psal.
137,
4.)
Item:
Quando
veniam
et
intrabo
in
sanctuarium
Dei
Iacob?
(Psal.
43,4.)
Qui
spiritu
Dei
regitur,
is
procul
dubio,
si
qua
sit
evadendi
facultas,
inde
quam
primum
evolare
|