52:63  63  EPIST.  PAULI  AD  PHILIPPENSES  64  concionatore,  ut  non  ore  tantum  loquatur,  sed  vita:  doctrinaeque  suae  fidem  vitae  probitate  conciliet.  Itaque  merito  Paulus  suae  exhortationi  autoritatem  inde  conciliat,  quod  vita  non  minus  quam  ore  virtutum  dux  fuerat  ac  magister.  Et  Deus  pacis.  Loquutus  fuerat  de  pace  Dei  :  nunc  expressius  id  confirmat,  quum  Deum  ipsum  pacis  autorem  cum  illis  fore  promittit.  Nam  Dei  praesentia  quidquid  est  bonorum  nobis  affert.  Ac  si  diceret,  sensuros  Deum  sibi  adesse,  qui  omnia  bene  et  prospere  vertat,  modo  piis  sanctisque  operibus  incumbant.  10.  Gavisus  sum  autem  in  Domino  valde,  quod  aliquando  reviguistis  in  studio  mei,  de  quo  etiam  cogitabatis,  sed  deerat  opportunitas,  l  l  .  Non  quod  secundum  penuriam  loquar:  ego  enim  didici  in  quibus  sum,  iis  contentus  esse.  12.  Novi  et  humilis  esse,  novi  et  excellere  :  ubique  et  in  omnibus  institutus  sum  et  saturari,  et  esurire,  et  abundare,  et  penuriam  pati.  13.  Omnia  possum  in  Christo,  qui  me  corr  abor  at.  14.  Caeterum  benefecistis  simul  communicando  afflictioni  meae.  10.  Gavisus  sum  autem.  Nunc  animi  sui  gratitudinem  declarat  erga  Philippenses,  ne  ipsos  poeniteat  beneficentiae:  sicuti  fieri  solet  quum  putamus  contemni,  aut  pro  nihilo  duci  nostra  officia.  Miserant  ei  per  Epophroditum  subsidia  necessitatis.  Munus  id  sibi  acceptum  esse  testatur  :  ac  se  gaudere  dicit,  quod  novum  resumpserint  vigorem  ad  curam  sui  habendam.  Metaphora  sumpta  ab  arboribus,  quarum  vis  hyeme  intus  contracta  latet,  vere  florere  incipit.  Sed  mox,  addita  correctione,  hoc  quoque  dictum  temperat,  ne  videatur  anteacti  temporis  negligentiam  perstringere.  Dicit  igitur,  antea  quoque  de  se  fuisse  sollicitos:  sed  temporum  commoditatem  non  tulisse  ut  maturius  eorum  benignitate  sublevantur.  Ita  culpam  in  tempus  alienum  reiicit.  Particulam  ec'  ef>  ad  personam  Pauli  retuli.  Et  illa  est  propria  significatio,  deinde  contextui  Pauli  aptior.  11.  Non  quod  secundum  penuriam.  Secunda  correctio,  qua  praevenit  suspicionem  animi  pusilli,  rebusque  adversis  fracti.  Referebat  enim,  constantiam  eius  et  moderationem  Philippensibus  notam  esse,  quibus  erat  vitae  exemplar.  Sic  ergo  pronuntiat,  eorum  liberalitate  se  fuisse  exhilaratum,  ut  patienter  defectum  laturus  fuerit.  Penuria  hic  refertur  ad  affectum.  Nunquam  enim  animo  pauper  est,  qui  sorte  sibi  a  Deo  data  contentus  est.  In  quibus  sum,  inquit:  hoc  est,  qualiscumque  sit  mea  conditio,  ea  mihi  sufficit.  Quare?  Nam  sancti  sciunt  ita  placere  Deo.  Sufficientiam  ergo  non  metiuntur  rerum  copia,  sed  Dei  voluntate,  quam  ex