40:593  593  IN  DANIELEM.  CAP.  IL  594  sedes  orientalis  imperii,  et  diruta  fuit  Nineve,  ut  Chaldaei  sedem  figerent  summi  imperii  apud  se,  hoc  factum  est  iusto  Dei  iudicio:  et  Christus  iam  tunc  rex  erat  mundi.  Contrita  igitur  fuit  illa  monarchia  eius  virtute.  Idem  etiam  de  Persis  dicendum  est.  Nam  quum  ex  sobria  et  austera  vita  prolapsi  essent  ad  foedam  et  infamem  luxuriem,  deinde  quum  saevirent  immaniter  in  omnes  populos,  quum  essent  rapacissimi,  oportuit  tandem  transferri  ab  ipsis  imperium:  et  Alexander  exsequutus  est  iudicium  illud  Dei.  Idem  etiam  Alexandro  et  successoribus  eius  accidit.  Ergo  intelligit  propheta,  antequam  patefactus  esset  Christus  mundo,  iam  tunc  summa  virtute  potitum  esse  in  coelo  et  in  terra,  ut  violentam  omnium  superbiam  frangeret  et  in  nihilum  redigeret.  Sed  dicit  Daniel  tunc  imaginem  periisse,  ubi  romanum  imperium  fractum  fuit:  et  tamen  videmus  adhuc  et  in  Oriente  et  in  aliis  regionibus  summos  monarchas  regnare,  et  quidem  formidabili  potentia.  Respondeo,  memoria  tenendum  esse  quod  heri  vidimus,  nempe  somnium  fuisse  oblatum  regi  Nebuchadnezer,  ut  intelligeret  quid  futurum  esset  usque  ad  mundi  renovationem.  Noluit  igitur  Deus  ultra  docere  regem  babylonium,  quam  ut  sciret  quatuor  fore  monarchias,  quae  terrerent  totum  orbem:  deinde  quae  suo  splendore  obscurarent  quidquid  erat  potentiae  tunc  in  mundo,  et  traherent  ad  se  omnium  oculos  et  sensus  :  postea  venturum  Christum,  qui  everteret  illas  monarchias.  Deus  ergo  voluit  tantum  his  de  rebus  certiorem  facere  regem  Nebuchadnezer.  Et  notandum  est  etiam  consilium  spiritus  sancti.  Hic  nulla  fit  mentio  aliorum  regnorum  quia  nondum  in  tantam  altitudinem  emerserant,  ut  possent  conferri  cum  quatuor  istis  monarchiis.  Quantisper  regnarunt  Assyrii  et  Chaldaei,  nulla  fuit  illis  aemulatio  cum  vicinis.  Totus  enim  Oriens  illis  parebat.  Hoc  fuit  incredibile,  quod  Cyrus,  quum  esset  ex  regione  barbara,  tam  facile  potuerit  ad  se  trahere  tot  opes,  et  tot  provincias  quasi  momento  uno  occupare.  Fuit  enim  quasi  turbo,  qui  perderet  totum  Orientem.  Idem  etiam  dicendum  est  de  monarchia  tertia.  Nam  si  iungantur  inter  se  Alexandri  successores,  tunc  nullum  imperium  in  mundo  fuit,  quod  accederet  ad  illam  potentiam.  Romanis  adhuc  negotium  et  certamen  erat  cum  suis  vicinis,  et  nondum  quieti  erant  in  agro  suo.  Deinde  ubi  Romanis  paruit  et  Italia,  et  Graecia,  et  Asia,  et  Aegyptus,  tunc  nullum  fuit  imperium  celebris  famae.  Nam  quasi  absorpta  erat  tunc  omnis  mundi  potentia  et  gloria  armis  illorum.  Nunc  tenemus  cur  Daniel  quatuor  ilia  regna  nominaverit,  et  cur  finem  posuerit  in  ipso  Christi  adventu.  Quum  de  Daniele  loquor,  hoc  de  somnio  debet  intelligi.  Nec  dubium  est  quin  Deus  Iudaeis  consulere  voluerit,  ne  desponderent  animos,  quum  fulgor  monarchiae  chaldaicae  primum,  deinde  per-  Calvini  opera.  Vol.  XL.