40:587
587
PRAELECTIONES
588
cogitationibus
quidquam
proficere,
nisi
Deus
patefecisset
quod
futurum
erat:
quoniam
scilicet
proprium
est
eius
munus
(inquit)
revelare
arcana.
Et
certe
videmus,
ut
frustra
se
homines
torqueant,
ubi
volvunt
et
revolvunt
apud
se
quae
superant
ipsorum
ingenia.
Ergo
rex
Nebuchadnezer
poterat
diu
et
multum
se
fatigare
sine
profectu,
nisi
oraculo
fuisset
edoctus.
Et
ideo
pondus
subest
in
his
verbis,
qui
revelat
arcana
exposuit
regi
quid
futurum
esset:
hoc
est,
non
est
quod
tibi
arroges
vel
tuis
cogitationibus
somnium
hoc,
sed
Deus
peculiari
hac
gratia
te
dignatus
est,
quum
voluit
te
conscium
facere
mysteriorum,
quae
alioqui
tibi
semper
fuissent
abscondita.
Neque
enim
unquam
penetrasses
tantam
altitudinem.
Postea
adiungit,
30.
Et
ego
(hoc
est,
mihi)
non
in
sapientia
quae
sit
in
me
prae
cunctis
viventibus,
arcanum
hoc
pate*
factum
(est)
mihi
(est
supervacua
repetitio,
sed
quae
sensum
non
obscurat):
sed
ut
interpretationem
regi
exponerem,
et
cogitationes
cordis
tui
cognosceres.
Hic
Daniel
occurrit
obiectioni,
quia
poterat
excipere
Nebuchadnezer,
Si
unius
Dei
est
revelare
arcana,
unde,
quaeso,
hoc
tibi
qui
es
homo
mortalis?
Daniel
ergo
praevenit,
et
transfert
totam
gloriam
ad
Deum,
et
ingenue
fatetur
suum
nihil
fore
in
hac
interpretatione
quam
afferret:
sed
se
quasi
produci
manu
Dei,
et
esse
eius
interpretem,
neque
habere
hoc
ex
perspicacia
naturali,
sed
quia
Deo
placuerit
eum
ministrum
hac
in
parte
constituere,
et
uti
eius
opera.
Mihi
ergo,
inquit,
patefactum
fuit
hoc
arcanum.
His
verbis
satis
declarat,
donum
peculiare
esse
Dei,
quod
interpres
somnii
accesserit.
Sed
clarius
exprimit,
hoc
donum
esse
supernaturale,
ut
loquuntur,
quum
dicit,
non
in
sapientia
quae
sit
mihi.
Nam
si
Daniel
superasset
totum
mundum
intelligentia,
tamen
non
poterat
divinare
quid
somniasset
rex
babylonius.
Excelluit
quidem
et
ingenii
praestantia
et
eruditione:
praeditus
fuit
maximis
donis,
ut
iam
dictum
est:
sed
non
potuit
tamen
consequi
quod
nunc
impetravit
suis
precibus
a
Deo:
non
potuit
consequi,
dico,
vel
studio,
vel
industria
sua,
vel
ullis
humanis
mediis.
Videmus
ergo
ut
Daniel
diserte
hic
excludat
non
tantum
quod
homines
falso
sibi
arrogant,
sed
etiam
quidquid
naturaliter
confert
Deus
:
quia
scimus
profanos
etiam
homines
donari
ingenii
praestantia,
et
aliis
eximiis
dotibus:
atqui
vocantur
haec
naturalia,
quoniam
Deus
vult
gratias
suas
fulgere
in
genere
humano,
quum
profert
talia
exempla.
Sed
Daniel
etiam
si
agnoscat
se
non
vulgari
ingenio
esse
praeditum,
quoniam
Deo
ita
placuerit,
et
se
etiam
eruditum
esse,
quoniam
benedixerit
Deus
eius
studiis:
quamvis
ergo
hoc
fateatur,
tamen
constituit
in
gradu
superiore
hanc
revelationem.
Videmus
ergo
ut
dona
|