8:584
martyr
[pag.
170]
Christum
non
esse
hominem,
nisi
acceperit
ab
homine
carnis
substantiam.
Servetus,
qui
ubique
foetide
blatterat
1)
carnem
Christi
esse
deitatem,
et
ex
Dei
substantia
formatam,
nihil
hoc
ad
rem
facere
excipit.
Nebula
quam
aspergit,
quod
contra
magos
loquatur
qui
Christi
carnem
negabant,
facile
discutitur.
Neque
enim
carnem
solum
vendicat
filio
Dei,
sed
eam
ab
homine
sumptam
esse
contendit,
et
ex
humana
substantia
formatam:
a
quo
prorsus
abhorret
Servetus.
Paulo
post,
ubi
facetus
videri
affectat,
apparet
eius
dicacitas
sine
sale.2)
Vident
lectores
mutilam
esse
sententiae
illius
clausulam,
quae
a
me
citata
fuerat.
Ne
dubio
testimonio
niterer,
defectum
illum
aliunde
sarcire
volui.
Quasi
iocandi
materia
data
foret:
Alio,
inquit,
te
confer,
nihil
hic
agis.
Ego
quidem
ferreum
desperati
hominis
pectus
mollire
non
potui:
apud
alios
tamen
plus
egi,
quam
vellet.
Secundus
enim
Irenaei
locus
palam
docet
unigenitum
fuisse
Dei
filium,
qui
carnem
assumpsit.
Deinde
suum
plasma
in
se
recapitulasse.
Quibus
verbis
significat
ex
Adae
substantia
sibi
formasse
corpus.
Quum
testetur
Irenaeus
novissimis
temporibus
filium
Dei
factum
esse
visibilem,
iudicium
cuivis
relinquo,
verene
et
apposite
intulerim,
refelli
Serveti
commentum
de
aeternitate
visibilis
substantiae.
Me
tamen
dicit
mentiri.
Sed
unde
mendacium
arguit?
Quia,
inquit,
ante
delitescebat,
et
demum
palam
apparuit.
Ubi
nunc
tritum
illud
eius
axioma,
non
esse
personam,
nisi
quae
palam
oculis
conspicua
est?
Toties
pleno
ore
iactat
splendorem
personae
Christi
semper
fuisse
conspectum:
nunc
eum
in
latebras
[pag.
171]
demergit.
Quanquam
ne
hoc
quidem
serpentis
flexu
elabitur.3)
Visibilis
enim
esse
filius
Dei
secundum
Irenaeum
coepit,
ex
quo
passibilis
factus
est:
idque
factum
esse
asserit
novissimis
temporibus.
Ergo
evanescit
aeterna
illa
verbi
effigies,
quam
Servetus
in
cerebri
sui
incude
fabricavit.
Denuo
dicit
Irenaeus,
sapientiam
Dei
semper
fuisse
filium.
Servetus,
qui
verum
filium
non
agnoscit
nisi
ex
virgine
genitum,
secure
alio
transvolat,
fictitiam
suam
in
creaturis
deitatem
ventilans.
Denique
Irenaeus
verbum
et
spiritum
diserte
plurali
numero
distinguit.
Hoc
quoque
postremum
surda
aure
praeterit
Servetus,
qui
nuper
asseruit
eundem
esse
cum
spiritu
sermonem.
De
locis
ex
Clemente4)
adductis,
multa
verba
facere
supervacuum
foret.
Primum,
ea
est
libri
insulsitas,
cuius
vel
pueros
ipsos
mediocri
doctrina
tinctos
merito
pigeat:
deinde
nihil
inde
protulit
Servetus,
quod
doctrinae
nostrae
non
congruat.
Summa
1)
Add.
et
vomit
ce
blaspheme,
2)
monstre
qu'il
est
un
chien
mordant
sans
nulle
grace.
3)
Hoc
comma
deest
in
gallico.
4)
Nempe
ex
Recognitionibus.
|