25:561  561  COMMENTARIUS  IN  IOSUE  CAP.  XXIV.  562  laqueum,  et  offendiculum,  et  flagellum  in  lateribus  vestris,  et  in  spinas  in  oculis  vestris,  donec  pereatis  e  terra  optima  ista,  quam  dedit  vobis  Iehova  Deus  vester.  14.  En  autem  ego  ingredior  hodie  viam  universae  terrae:  cognoscite  ergo  toto  corde  vestro,  et  tota  anima  vestra  quod  non  cecidit  verbum  unum  ex  omnibus  verbis  optimis  quae  loquutus  est  Iehova  Deus  vester  super  vos:  omnia  evenerunt  vobisi  non  cecidit  ex  eis  verbum  unum.  15.  Sicut  ergo  evenit  vobis  omne  verbum  bonum  quod  loquutus  est  Iehova  Deus  vester  ad  vos^  sic  adducet  Iehova  super  vos  omne  verbum  malum,  donec  disperdat  vos  e  terra  optima  ista,  quam  dedit  vobis  Iehova  Deus  vester.  16.  Quum  transgressi  fueritis  pactum  Iehovae  Dei  vestri  quod  praecepit  vobis,  et  abieritis,  et  servieritis  diis  alienis,  incurvaveritisque  vos  eis,  irascetur  furor  Iehovae  contra  vos,  et  peribitis  cito  e  terra  optima  quam  dedit  vobis.  12.  Quia  si  avertendo.  Minas  adiungit  ex  trita  legis  methodo,  ut  si  forte  dulcedine  gratiae  Dei  non  satis  tangantur,  metu  saltem  excitentur  ad  officium.  Turpe  quidem  est,  ubi  blande  invitat  Deus  homines,  non  statim  eos  occurrere,  ut  prompto  et  alacri  obsequio  respondeant:  sed  ea  est  carnis  socordia,  ut  semper  minarum  stimulis  indigeat.  Iosue  ergo  usitatam  in  lege  rationem  tenet,  dum  terrorem  iniicit  Israelitis,  nisi  oblatum  Dei  favorem  sponte  amplecti  studeant.  Porro  haec  denunciatio  non  semel  illis  facta  est,  gentes  Chanaan  fore  stimulos  ad  pungenda  eorum  latera,  et  in  spinas  configendis  eorum  oculis  si  illis  assuescerent  (Num.  33,  55).  Primo  quia  terram  illam  sibi  Deus  coraecraverat,  purgari  volebat  inquinamentis  omnibus,  deinde  quia  videbat  quam  proclive  esset,  populum  malis  exemplis  corrumpi,  huic  quoque  malo  mederi  volebat.  Iam  quum  ab  una  parte  pro  nihilo  duceret  populus,  terram  impiis  superstitionibus  contaminari,  et  illic  idola  coli  pro  vero  Deo:  ab  altera  parte  contagionem  nimis  cupide  ex  earum  vitiis  traheret,  iusta  fuit  tam  crassi  contemptus  merces,  sentire  molestos  et  infestos,  quibus  male  pepercerat.  Porro  quod  tam  Moses  quam  Iosue  minati  fuerant,  palam  fuisse  completum  satis  superque  liquet  ex  libro  Iudicum.  Neque  tamen  prorsus  inutilis  fuit  haec  vindictae  Dei  promulgatio  :  quia  mortuo  Iosue  animos  sumpserunt  ad  bellandum.  Verum  evanidus  fuit  ardor  ille,  ac  paulo  post  initiati  sunt  nefandis  gentium  sacris.  Unde  perspicitur  humani  ingenii  intemperies  ad  perversos  cultus,  quae  nullis  fraenis  cohiberi  satis  potest.  Nunc  expendere  convenit  quatenus  ad  nos  pertineat  haec  doctrina.  Peculiare  quidem  fuit  veteri  populo  hoc  mandatum,  ut  deletis  gentibus  Chanaan  separati  essent  ab  omnibus  profanis  sordibus.  Nobis  hodie  certa  regio  quae  nos  disterminet,  definita  non  est:  neque  gladio  armati  sumus  ad  impios  omnes  occidendos:  tantum  cavendum  est  ne  qua  propior  Calvini  opera.  Vol  XXV.