40:538
peritos
omnis
prudentiae
et
intelligentes
scientiam:
postremo
exprimentes
cognitionem.
Nam
videntur
mihi
recte
sentire
qui
participium
hoc
active
accipiunt,
quia
alioqui
frigida
esset
atque
inepta
repetitio.
Ego
igitur
existimo
notari
hic
disertos,
qui
non
tantum
intelligant,
quemadmodum
multi
sapiunt
sibi,
et
intus,
neque
possunt
aliis
exprimere
quid
habeant
in
animo.
Non
enim
omnibus
data
est
illa
dexteritas,
ut
possint
mentem
suam
explicare.
Ergo
utrumque
hic
ponit
Daniel,
nempe
ut
sint
praediti
scientia,
deinde
ut
possint
cogitationes
suas
exprimere:
et
in
quibus
sit
vigor.
Nam
ro
coah
fere
semper
accipitur
pro
fortitudine,
sicuti
Isaiae
40
(v.
31).
Qui
timent
Dominum
mutabunt
fortitudinem
hoc
est,
renovabuntur
in
suo
vigore.
Deinde,
Defecit
robur
meum
(Psalmo
22,16),
id
est,
defecit
vigor
meus.
Adiungit
ergo
intelligentiae,
scientiae
et
facundiae
fortitudinem,
vel
vigorem,
aut
corpus
vegetum,
quod
idem
est
:
ut
starent
in
palatio
regis,
et
docerentur
literaturam.
Ego
non
possum
aliter
vertere
particulam
19D
Sepher:
ad
verbum
esset,
literam:
sed
intelligit
doctrinam,
vel
disciplinam
et
linguam
Chaldaeorum.
Videmus
nunc
regem
non
tantum
habuisse
rationem
generis,
ut
iuberet
sibi
adduci
nobilissimos
quosque
ex
stirpe
regia
et
procerum,
sed
etiam
habuisse
delectum,
ut
essent
ingeniosi,
quos
volebat
sibi
habere
ministros:
ut
essent
bene
nati,
quemadmodum
loquuntur:
pollerent
etiam
facundia,
ut
possent
optima
quaeque
ab
illis
sperari:
atque
ut
essent
optimo
et
vegeto
corpore.
Itaque
non
dubium
est
quin
voluerit
eos
habere
in
maximo
pretio,
ut
alliceret
etiam
alios
Iudaeos.
Deinde
ut
postquam
adepti
essent
autoritatem
(si
ita
res
et
usus
flagitaret)
possent
etiam
praefici
Iudaeae,
atque
ita
dominari
in
gente
sua,
et
interea
manerent
addicti
imperio
babylonico.
Hoc
fuit
consilium
regis.
Non
est
igitur
cur
hic
laudemus
eius
liberalitatem.
Nam
spectavit
proprium
commodum,
ut
satis
apparet.
Interea
tamen
videmus
tunc
bonas
artes
et
liberales
non
fuisse
ita
contemptas
ut
hodie
et
superioribus
saeculis.
Invaluit
enim
tanta
barbaries
in
mundo,
ut
fere
turpe
esset
nobilibus
censeri
inter
doctos
et
literatos
homines.
Hoc
erat
summum
decus
nobilibus,
nihil
prorsus
tenere
doctrinae.
Et
gloriati
sunt
etiam
nobiles
hoc
nomine
quod
non
essent
clerici,
quemadmodum
vulgo
loquuntur:
et
si
qui
ex
nobilibus
fuerunt
instituti
in
literis,
hoc
non
alium
in
finem
accidit,
nisi
ut
possent
adipisci
episcopatus
et
abbatias.
Interea
(quemadmodum
dixi)
puduit
fere
nobiles
aliquid
tenere
literarum.
Videmus
saeculum
iliud,
de
quo
loquitur
Daniel,
non
ita
fuisse
barbarum.
Nam
rex
voluit
habere
in
suis
principibus
pueros
istos,
quos
iussit
ita
doceri,
propriae
quidem
utilitatis
causa
(ut
dictum
fuit),
sed
notanda
interim
est
consuetudo.
Quod
autem
re-
|