39:518  Vocant  gentem,  quae  excisa  fuerat  indignam  tali  supplicio:  vocant  gentem  immeritam.  Nunc  ergo  tenemus  quale  sit  discrimen  inter  incredulos  et  filios  Dei.  Nam  commune  est  omnibus  lugere  in  rebus  adversis:  sed  finis  luctus  est  contumacia:  quae  tandem  prorumpit  in  furorem,  ubi  increduli  sua  mala  sentiunt,  et  se  interea  non  humiliant  coram  Deo.  Atqui  fideles  non  obdurescunt  in  luctu  suo,  sed  descendunt  in  se  ipsos,  et  examinant  suam  vitam,  et  sponte  coram  Deo  se  prosternunt,  ac  subeunt  voluntariam  damnationem,  et  fatentur  Deum  esse  iustum.  Nunc  ergo  videmus  quomodo  deflenda  sit  nobis  calamitas  ecclesiae,  nempe  ut  redeamus  ad  hoc  principium  Deum  esse  iustum  vindicem,  neque  sumere  poenam  de  vulgaribus  delictis  duntaxat,  sed  de  plurimis  et  maximis  sceleribus:  et  si  redigat  nos  ad  extrema  quaeque,  id  fieri  propter  scelerum  nostrorum  magnitudinem,  quemadmodum  etiam  fatetur  Daniel.  Neque  enim  uno  verbo  pronuntiat,  populum  dignum  esse  exsilio,  et  poenis  illis,  quas  patiebatur:  sed  accumulat  plures  voces.  Peccavimus,  impie  egimus,  scelerate  egimus,  fuimus  transgressores,  inquit.  Non  potest  sibi  satisfacere  propheta  in  illa  congerie,  quia  videbat  etiam  qualis  fuisset  impietas  populi,  et  quam  furiosa  obstinatio  non  paucis  annis,  sed  per  longum  illud  tempus,  quo  admoniti  fuerant  a  prophetis.  Neque  tamen  resipuerant,  sed  prolapsi  semper  fuerant  in  deterius.  Talis  est  igitur  ratio  huius  loci.  Dicit  factam  fuisse  commotionem,  hoc  est,  deiectam  fuisse  a  patria.  Videtur  subesse  tacita  antithesis  inter  quietem,  quae  promissa  fuerat  Iudaeis,  et  inter  vagum  illud  et  erraticum  exsilium.  Quemadmodum  enim  vidimus,  non  tantum  exsularunt  Iudaei,  sed  nusquam  fuit  tranquilla  statio.  Fuit  haec  etiam  commotio.  Quanquam  referri  posset  ad  maledictionem  legis,  quod  fuerint  in  commotionem,  quia  increduli  etiam  concusserint  caput  super  eos.  Sed  nomen  iTPJ  proprie  referri  debet  ad  exsilium  illud,  ubi  fuerunt  Iudaei  Fusmes  Troyens,  et  des  Troyens  aussi  L'extreme  gloire  a  dure  iusqu'icy:  Mais  Iuppiter,  qui  nous  est  cruel  Dieu,  En  Grece  a  tout  transporte  de  ce  lieu:  En  la  cite  qui  brusle  se  sont  mis,  Et  ia  Seigneurs  en  sont  les  ennemis.  *  Povre  pays,  o  pays  miserable,  O  Ilion,  maison  tant  honorable,  Des  plus  hauts  Dieux:  murailles  et  rampars  Dardauiens,  dont  le  haut  los  espars  Est  en  tous  lieux  par  guerre  rude  et  forte,  Mais  Dieu  cruel  en  Grece  tout  transporte.  *  Quand  les  hauts  Dieux  selon  leur  fantasie  Eurent  ainsi  les  richesses  d'Asie,  Le  Roy  Priam  et  sa  gent  de  tout  poinct  Mis  a  l'envers  ne  le  meritant  point.  33*