32:51  51  PSALMUS  XCIX.  52  untur  Deo  se  esse  curae:  et  quam  a  suis  iustitiam  sermone  requirit,  factis  mutuo  praestare.  5.  Exaltate  Iehovam  Deum  nostrum,  et  adorate  ad  scabellum  pedum  eius:  sanctus  est.  6.  Moses  et  Aaron  in  sacerdotibus  eius,  et  Samuel  inter  invocantes  nomen  eius:  clamaverunt  ad  Iehovam,  et  ipse  respondebat  eis.  7.  In  columna  nubis  loquutus  est  ad  eos,  custodierunt  testimonia  eius,  et  statutum  quod  dedit  illis.  8.  Iehova  Deus  noster,  tu  respondisti  illis,  Deus  propitius  fuisti  illis,  et  ultor  super  opera  eorum.  9.  Exaltate  Iehovam  Deum  nostrum,  et  adorate  ad  montem  sanctitatis  eius1  quia  sanctus  Iehova  Deus  noster.  5.  (Exaltate  Iehovam  Deum.)  Exhortatio  haec  ad  solam  ecclesiam  proprie  dirigitur,  ut  Dei  gratiam  experta,  eo  se  alacrius  ad  cultum  pietatis  addicat.  Iudaeos  ergo  ad  Deum,  qui  tam  praeclare  illis  opitulatus  est,  extollendum  incitat,  et  iubet  cultum  in  lege  mandatum  offerre.  Vocatur  quidem  saepe  alibi  templum,  Dei  sedes'vel  domicilium,  vel  requies,  aut  domus  habitationis.  Quod  autem  hic  vocatur  scabellum  pedum  eius,  optima  est  huius  metaphorae  ratio:  voluit  enim  Deus  ita  habitare  in  medio  populi,  ut  non  teneret  defixas  mentes  in  externo  templo,  et  arca  foederis,  sed  sursum  potius  attolleret.  Ergo  Domus  vel  habitationis  nomen  ad  fiduciam  valuit,  quo  familiariter  pii  omnes  accedere  ad  Deum  auderent,  quem  videbant  ultro  sibi  occurrere.  Sed  quia  proclives  sunt  hominum  animi  ad  superstitionem,  vitium  hoc  corrigi  oportuit,  ne  quid  de  ipso  Deo  carnale  vel  terrenum  conciperent,  neque  subsisterent  in  externis  signis.  Propheta  ergo  templum  vocans  scabellum  pedum  Dei,  pios  altius  consurgere  iubet:  quia  immensa  sua  gloria  coelum  et  terram  replet.  Hoc  tamen  modo  admonet,  non  alibi  quam  in  monte  Sion  legitimum  Deo  cultum  praestari.  Nam  stylum  ita  temperat,  ut  pias  mentes  supra  mundum  attollens,  nihil  tamen  deroget  sanctitati  templi,  quatenus  locum  illum  in  terra  unicum  elegerat  Deus  ubi  invocaretur.  Hinc  videmus  quam  frustra  post  Augustinum,  multi  se  torqueant,  quomodo  iubeat  propheta  adorari  scabellum  pedum  Dei.  Subtilis  est  Augustini  responsio,  Si  ad  Christum  hominem  respicimus,  inquit,  inventa  est  ratio  qua  pie  adoretur  scabellum  Dei.  Corpus  enim  assumpsit  ex  terra,  in  quo  vult  adorari:  neque  tamen  aliud  quam  Deus  adoratur  in  terra  hac:  quia  et  terra  deitatis  est  habitaculum,  et  Deus  ipse  terra  fieri  dignatus  est.  Hoc  totum  dictu  quidem  plausibile  est,  sed  nihil  ad  prophetae  mentem,  qui  discrimen  ponere  volens  inter  legalem  cultum  (quem  solum  Deus  probabat)  et  gentium  superstitiones,  filios  Abrahae  ad  templum  tanquam  ad  vexillum  evocat:  ubi  tamen  spirituali  modo  colere  Deum