40:504
enim
illa
minime
humana
vitae
ratio,
in
solitudine
vagari,
nihil
adspicere
iucundum
vel
amoenum:
pro
cultis
agris
meram
solitudinem,
pro
florum
amoenitate,
pro
arboribus,
pro
delectabili
terrae
forma
non
nisi
squalorem
videre:
deinde
non
alio
vesci
pane
quam
manna,
vinum
nullum
gustare,
sed
bibere
tantum
ex
rupe
:
et
interea
agere
sub
dio7
perferre
frigus
et
calorem.
Erat
igitur
liberatio
minime
optabilis,
nisi
sperassent
se
tandem
fore
compotes
terrae
Chanaan.
Atqui
tota
illa
aetas
privata
fuit
illo
beneficio
ob
suam
ingratitudinem.
Deus
ergo
hic
apposite
ipsos
comparat
patribus,
qui
egressi
fuerant
usque
in
desertum:
ac
dicit,
transire
vos
faciam
in
desertum
gentium.
Hic
comparat
desertum
Aegypti
cum
deserto
gentium.
Etsi
autem
transitus
a
terra
Chanaan
ad
Chaldaeos
aliqua
ex
parte
continet
aridum
et
sterile
desertum:
tamen
non
dubito
quin
Deus
hic
metaphorice
designet
statum,
in
quo
populus
deget
postquam
reversus
fuerit
ab
exsilio.
Summa
est,
quemadmodum
circumduxit
patres
ipsorum
tota
vita
in
deserto,
sic
postquam
educti
fuerint
e
Chaldaea
fore
tamen
eorum
vitam
quasi
solitariam,
ac
si
essent
relegati
in
angulum
aliquem
obscurum,
et
in
terram
squalidam
ac
desertam.
Hic
ergo
non
notatur
aliqua
regio,
sed
status
in
quo
populus
fuit
etiam
quum
incoleret
terram
Chanaan.
Quanquam
non
tantum
de
exigua
illa
manu
loquitur
quae
in
patriam
rediit:
sed
quum
omnibus
promiscue
data
esset
libertas.
Desertum
gentium
vocat
statum,
cui
omnes
subiecti
fuerunt
sive
manerent
in
longinquis
regionibus,
sive
domum
redirent.
Tenendum
igitur
est,
Deum
sic
fore
liberatorem
populi,
ut
beneficium
eius
non
perveniat
nisi
ad
paucos:
quia
ubi
multitudo
in
deserto
erraverit,
tandem
illic
putrescet,
neque
potietur
promissa
haereditate.
Nunc
videmus
quomodo
sibi
Deus
asseruerit
imperium
in
Israelitas,
quum
passus
non
est
perpetuo
teneri
captivos,
et
tamen
non
reduxerit
ipsos
ut
se
ostenderet
placatum,
quia
non
destitit
propterea
rigidus
esse
iudex.
Adducam
igitur
in
desertum
gentium:
hic
est
fervor
iracundiae,
de
quo
loquutus
fuerat:
et
iudicabor
vobiscum,
vel
disceptabo
iuro
facie
ad
faciem.
Significat
his
verbis,
quamvis
reditus
illis
pateat
in
Iudaeam,
non
ideo
tamen
se
illis
fore
propitium,
quia
occurret
illis
tanquam
adversarius.
Illic,
inquit,
facie
ad
faciem
congrediar
vobiscum
:
sicuti
ubi
efferbuit
contentio,
inter
se
confligunt
adversarii,
et
quasi
consertis
manibus
pugnant:
ita
Deus
extremum
rigorem
hic
designat
quum
dicit
se
proditurum
ut
facie
ad
faciem
cum
ipsis
disceptet.
Quod
autem
dicit
se
fuisse
iudicatum
in
deserto
Aegypti,
et
idem
in
futurum
tempus
extendit,
non
ita
debet
intelligi
quasi
Deus
ad
causam
agendam
descenderit,
ut
se
sisteret
ad
alienum
tribunal:
sed
hoc
genus
disceptationis
fuit,
quum
populus
coactus
|