40:503  503  PRAELECTIONES  504  ius  suum  recuperare,  sibi  in  promptu  esse  rationem,  quia  educet  ipsos  e  gentibus,  et  colliget  ex  terris  per  quas  dispersi  erant  Scimus  enim,  et  iam  aliquoties  dictum  fuit,  speciem  fuisse  abdicationis  quum  Deus  expulit  a  terra  Chanaan  decem  tribus,  et  partem  etiam  tribus  Iehudah.  Quum  ergo  exhaeredati  essent,  putabant  vicissim  se  esse  liberos,  nec  iam  amplius  spectare  ad  Dei  imperium,  quia  desierant  esse  peculium  eius  et  haereditas,  ex  quo  privati  erant  terra  promissa.  Deus  ergo  hic  admonet,  quamvis  ad  tempus  eos  emancipaverit,  tamen  sibi  esse  rationem  sub  manu,  qua  ipsos  iterum  colligat,  et  ita  subigat,  ne  eius  imperium  effugiant:  Retraham,  inquit,  vos  et  colligam  brachio  extento  et  manu  robusta.  Sed  quod  addit  de  fervore  iracundiae  videtur  non  esse  consentaneum.  Nam  fuit  signum  favoris,  ipsos  iterum  colligere,  et  quamvis  maneret  ipsos  dura  servitus  et  tristis,  tamen  poterant  gustum  aliquem  divinae  bonitatis  percipere  quum  ipsos  ab  exsilio  colligeret.  Scimus  enim  quam  acerba  illis  fuerit  sua  captivitas,  praesertim  sub  Chaldaeis,  a  quibus  devicti  fuerant.  Ac  nomen  quidem  iracundiae  posset  referri  tam  ad  gentes  quam  ad  ipsos  Israelitas:  ego  tamen  libentius  de  Israelitis  expono,  quod  tametsi  Deus  re  ipsa  ostendet  se  non  prorsus  eos  negligere,  tamen  ius  suum  asseret  tanquam  Dominus  graviter  offensus.  Utcunque  is  qui  servum  perdiderat  postea  recipiat  in  aedes  suas,  tamen  domus  illa  instar  sepulchri  est,  quia  vel  demergitur  in  profundum  ergastulum,  vel  duplo  et  triplo  plus  exigitur  quam  sit  ferendo.  Sic  ergo  Deus  pronuntiat,  quamvis  Israelitas  iterum  colligat  sub  manum  suam,  tamen  sensuros  non  ideo  esse  illis  placatum,  quia  de  illorum  impietate  poenam  nihilominus  exiget:  quod  ex  contextu  melius  colligitur.  35.  Et  introducam  vos  in  desertum  gentium,  et  iudicabor  vobiscum  illic  (hoc  est,  disceptabo  iure)  facie  ad  faciem.  36.  Quemadmodum  iudicatus  sum  (hoc  est,  disceptavi)  cum  patribus  vestris  in  deserto  terrae  Aegypti,  sic  disceptabo  vobiscum,  dicit  dominator  Iehovah.  Hic  rationem  illam  quasi  digito  notat,  quae  scilicet  media  erit  inter  reiectionem  et  reconciliationem  gratiae:  quod  Deus  Israelitas  eduxit  ex  Chaldaea,  potuit  videri  favoris  signum  ac  si  rursus  esset  eorum  liberator.  Sed  hic  definit  quomodo  educere  ipsos  statuerit,  nempe  ut  disceptet  cum  ipsis  in  deserto  sicuti  cum  patribus  ipsorum.  Scimus  ex  quo  egressus  fuit  populus  ex  Aegypto,  non  ideo  potitum  fuisse  haereditate  promissa,  quia  sua  ingratitudine  ianuam  sibi  clausit.  Quod  si  nulla  spes  fuisset  residua,  praestabat  populum  sub  tyrannide  aegyptiaca  degere,  quam  tabescere  in  deserto.  Fuit