2:50
[CO
2.50]
esset
finis;
et
ut
verbum
nullum
fiat,
satis
ex
tot
corruptelis
apparet
quam
horribilis
sit
humanae
mentis
caecitas.
Rude
et
indoctum
vulgus
omitto.
Sed
inter
philosophos
qui
ratione
et
doctrina
penetrare
in
coelum
conati
sunt,
quam
pudenda
est
varietas?
ut
quisque
altiore
ingenio
praeditus
fuit,
arteque
et
scientia
limatus,
ita
speciosos
colores
suae
sententiae
inducere
visus
est;
quos
tamen
omnes
si
propius
inspicias,
evanidos
esse
fucos
reperies.
Argute
sibi
visi
sunt
dicere
Stoici,
posse
elici
ex
cunctis
naturae
partibus
varia
Dei
nomina
,
neque
tamen
propterea
lacerari
unum
Deum.
Quasi
vero
non
iam
plus
satis
ad
vanitatem
proclives
simus,
nisi
multiplex
deorum
copia
nobis
obiecta
longius
et
violentius
nos
in
errorem
abstraheret.
Mystica
etiam
Aegyptiorum
theologia
ostendit,
sedulo
in
hoc
omnes
incubuisse,
ne
absque
ratione
desipere
viderentur.
Ac
primo
forte
intuitu
aliquid
tanquam
probabile
simplices
et
incautos
deciperet;
sed
nihil
unquam
excogitavit
ullus
mortalium,
quo
non
turpiter
corrupta
fuerit
religio.
Atque
haec
tam
confusa
varietas
Epicureis
et
crassis
aliis
pietatis
contemptoribus
audaciam
addidit,
ut
omnem
Dei
sensum
abiicerent.
Nam
quum
prudentissimos
quosque
certare
viderent
contrariis
opinionibus,
ex
eorum
dissidiis
et
frivola
etiam
vel
absurda
cuiusque
doctrina,
colligere
non
dubitarunt,
frustra
et
stulte
tormenta
sibi
accersere
homines
ubi
deum
qui
nullus
est
investigant;
idque
se
impune
facere
duxerunt,
quia
praestaret
brevi
compendio
prorsus
Deum
negare,
quam
fingere
incertos
deos,
et
deinde
lites
movere
quae
nullum
haberent
exitum.
Ac
nimis
quidem
inscite
ratiocinantur
illi,
vel
potius
tegendae
suae
impietati
nebulam
inducunt
ex
hominum
inscitia,
ex
qua
Deo
quidquam
decedere
minime
aequum
est.
Sed
quum
fateantur
omnes,
nullam
esse
rem
de
qua
tantopere
docti
simul
et
indocti
dissentiant,
hinc
colligitur,
plus
quam
hebetes
ac
caecas
in
coelestibus
mysteriis
esse
hominum
mentes
quae
in
Dei
investigatione
sic
errant.
Laudatur
ab
aliis
Simonidis
responsum,
qui
rogatus
ab
Hierone
tyranno
quid
esset
Deus,
diem
sibi
ad
cogitandum
dari
petiit.
Quum
idem
quaereret
postridie
tyrannus,
biduum
postulavit:
ac
saepius
duplicato
numero
dierum,
tandem
respondit:
quanto
diutius
considero,
tanto
res
mihi
videtur
obscurior.
Prudenter
sane
ille
sententiam
de
re
sibi
obscura
suspenderit;
hinc
tamen
apparet,
si
naturaliter
tantum
edocti
sunt
homines,
nihil
certum,
vel
solidum,
vel
distinctum
tenere;
sed
confusis
tantum
principiis
esse
affixos,
ut
Deum
incognitum
adorent.
[Inst
1.5.13.]
Iam
tenendum
quoque
est
quicunque
puram
religionem
adulterant,
ut
omnibus
accidere
necesse
est
opinioni
suae
deditis,
discessionem
facere
ab
uno
Deo.
Aliud
quidem
sibi
in
animo
esse
iactabunt;
sed
quid
intendant,
vel
quid
sibi
persuadeant,
non
multum
ad
rem
facit;
quando
spiritus
sanctus
pronuntiat
omnes
esse
apostatas,
qui
pro
mentis
suae
caligine
daemonia
supponunt
in
Dei
locum.
Hac
ratione
Paulus
(Eph.
2,
12)
|