9:5
5
Fidelibus
Christi
ministris,
Tigurinae
ecclesiae,
Bernensis,
Basiliensis,
Scaffusianae,
Curiensis
et
totius
Rhaeticae,
Sangallensis,
Biellensis,
Milhusinae,a)
Neocomensis,
pastoribus
symmystis
et
fratribus
integerrimis
et
vere
colendis.
Iam
elapsi
sunt
anni
quatuor,
venerandi
fratres,
quum
in
lucem
prodiit
de
sacramentis
confessionis
nostrae
summa,
qua
tandem
infaustas
contentiones,
quae
nimis
diu
pios
et
doctos
viros
exercuerant,
prorsus
exstinctum
iri
putavimus.
Et
certe
in
illa
brevitate
complexi
eramus
quod
ad
sedandas
bonas
mentes
sufficeret:
resque
ipsa
ostendit,
gravibus
et
cordatis
viris
non
modo
placuisse
nostrum
consilium,
sed
rem
quoque
ipsam
1)
esse
probatam.
Quod
si
in
quibusdam
maior
fuit
pertinacia,
vel
etiam,
ut
in
rebus
turbatis
fieri
solet,
altius
infixa
suspicio,
quam
ut
in
eundem
statim
consensum
nobiscum
descenderent,
silentio
tamen
suo
testati
sunt,
nihil
sibi
videri
melius
quam
pacem
et
tranquillitatem2)
colere.
Interea
indocti
quidam
homines
et
turbulenti,
reliquis
tacentibus,
tantam
clamandi
licentiam
sibi
sumpserunt,
ut
ab
eorum
intemperie
novum
incendium,
nisi
obviam
eatur,
timendum
sit.
Quia
vero
et
pauci
sunt
numero,
et
nulla
subest
virtus,
quae
fidem
vel
autoritatem
ipsis
conciliet,
imo
confusa
et
insipida
garrulitas
non
minus
ridiculos
quam
odiosos
reddit,
merito
contemni
poterant,
nisi
fingentes
publicam
se
causam
agere,
licet
nullius
sint
pretii,
tamen
falso
praetextu
deciperent
[pag.
4]
multos
rudes
et
imperitos.8)
Sed
dum
videmus
plurimum
nocere,
et
nostra
patientia
crescere
in
dies
ipsorum
audaciam,
magna,
ut
arbitror,
iustaque
necessitas
nos
ad
reclamandum
cogit.
Equidem,
quamvis
eorum
scripta
volitent,
quibus
cruciantur
boni,
turbantur
infirmi,
improbi
ad
rixandum4)
armantur,
aegre
tamen
et
dolenter
adductus
sum,
ut
eorum
stultitiam
publice
refellerem.
Sed
quia
mihi
crudelis
fore
videbar,
nisi
discussis
illorum
fallaciis
bonos
et
simplices
errore
liberarem,
non
dubitavi
eorum
proterviae5)
me
libere
opponere.
Doctos
etiam
et
graves
viros,
quorum
nomen
isti
frivoli
homines
b)
indigne
obtendunt,
sui
officii
monere
volui,
ne
hanc
petulantiam
ultra
grassari
sinant.6)
Praeterquam
enim
quod
pios
omnes
dare
operam
convenit,
ne
longius
serpat
quod
per
has
faces
excitat
Satan
incendium,
certe
eorum,
de
quibus
loquor,
magis
quam
nostra
interest,
importunum
c)
fervorem
compesci,
qui
in
commune
a)
Milhusinae
aberat
a
Calvini
autographo.
In
titulo
Epistolae
ad
ministros
eccl.
helvet.
non
praetereundum
aut
omittendum
videtur
Mulhusium
quod
et
Bielensi
ecclesiae
subiungendum
arbitramur.
Bull.
1)
nostre
doctrine
ainsi
qu'elle
est
la
contenue.
2)
amitie.
3)
les
infirmes
qui
ne
sont
pas
assez
rusez.
4)
a
mesdire.
5)
a
tels
rustres
qui
ne
demandent
que
a
mettre
tout
en
confusion.
b)
nebulones
MS.
6)
que
c'est
une
honte
a
eux
de
lascher
la
bride
au
mal
par
leur
silence.
c)
stolidum
MS.
|