47:5  5  CAPUT  I.  4  In  ipso  vita  erat.  Hactenus  docuit,  per  sermonem  Dei  creata  fuisse  omnia.  Nunc  eorum  quae  creata  fuerant,  conservationem  similiter  illi  attribuit:  ac  si  diceret,  non  subitam  modo  eius  virtutem,  quae  mox  transierit,  apparuisse  in  mundi  creatione:  sed  in  eo  esse  conspicuam,  quod  stabilis  et  fixus  naturae  ordo  durat:  quemadmodum  ad  Hebr.  cap.  1  v.  3  dicitur  sustinere  omnia  verbo  aut  nutu  potentiae  suae.  Caeterum  vita  haec  vel  ad  inanimata  extendi  potest  (quae  suo  modo  vivunt,  etiamsi  sensu  careant),  vel  de  solis  animantibus  exponi.  Parum  refert  utrum  eligas:  simplex  enim  sensus  est,  sermonem  Dei  non  modo  fontem  vitae  fuisse  creaturis  omnibus,  ut  esse  inciperent  quae  nondum  erant:  sed  vivifica  eius  virtute  fieri  ut  in  statu  suo  maneant.  Nisi  enim  continua  eius  inspiratio  mundum  vegetet,  necesse  erit  quaecunque  vigent,  protinus  decidere,  aut  in  nihilum  redigi.  Denique  quod  Paulus,  Act.  17  v.  28,  Deo  adscribit,  nos  scilicet  in  ipso  esse  et  moveri  et  vivere,  Ioannes  sermonis  beneficio  fieri  testatur.  Deus  ergo  est  qui  nos  vivificat:  sed  per  aeternum  sermonem.  Vita  erat  lux  hominum.  Alias  interpretationes,  quae  a  mente  evangelistae  dissident,  consulto  praetereo.  Hic  meo  iudicio  partem  vitae  commemorat,  qua  homines  reliquis  animantibus  praecellunt:  ac  si  diceret  non  vulgarem  hominibus  datam  fuisse  vitam,  sed  quae  cum  luce  intelligentiae  coniuncta  esset.  Hominem  porro  ex  aliorum  numero  segregat  :  quia  melius  Dei  virtutem  sensu  in  nobis  percipimus  quam  procul  ipsam  intuemur.  Sic  Paulus  admonet  in  Actis,  Deum  non  esse  procul  quaerendum,  quia  se  intus  in  nobis  patefaciat.  Postquam  ergo  generalem  gratiae  Christi  considerationem  evangelista  proposuit,  ut  homines  propius  ad  eam  reputandam  adducat,  ostendit  quid  ipsis  peculiariter  datum  fuerit:  quod  scilicet  creati  non  fuerint  pecudibus  similes,  sed  mente  praediti  gradum  altiorem  obtinuerint.  Porro  quia  Deus  non  frustra  lucem  suam  in  illorum  mentibus  accendit,  sequitur  in  hunc  finem  esse  conditos,  ut  ipsum  tam  singularis  boni  autorem  agnoscant.  Et  quando  lucem  hanc,  cuius  sermo  scaturigo  erat,  inde  ad  nos  transfudit,  instar  speculi  esse  debet,  in  quo  divinam  sermonis  vim  clare  cernamus.  5.  Et  lux  in  tenebris  lucet.  Obiici  poterat,  homines  tam  multis  scripturae  locis  vocari  caecos:  et  caecitatem  cuius  damnantur  plus  satis  notam  esse.  Misere  enim  in  tota  sua  ratione  evanescunt.  Unde  enim  tot  errorum  labyrinthi  in  mundo,  nisi  quod  homines  proprio  sensu  nonnisi  ad  vanitatem  et  mendacium  feruntur?  Quod  si  nulla  in  hominibus  lux  apparet,  exstinctum  est  illud  divinitatis  Christi  testimonium,  cuius  proxime  evangelista  meminit.  Ille  enim  tertius  erat  gradus  (ut  dixi),  in  vita  hominum  quiddam  longe  esse  praestantius  quam  sit  motus  et  spiratio.  Hanc  quaestionem  anticipat