5:498  idque  plus  satis  Haganoae  animadversum  fuit,  quantopere  in  ea  re  sudarent  pontificii.  Quanquam  tunc  mirifice  Dominus  eorum  conatus  aut  fregit  aut  impedivit.  Nam  ut  plurimas  eorum  nefarias  conspirationes  his  viginti  annis  dissipavit,  ita  eius  procul  dubio  opus  fuit,  quod  quum  tanta  dimicatione  satagerent  illi  technarum  omnium  artifices,  ne  qua  consultatio  nisi  de  augendo  foedere  institueretur,  melior  pars  procerum,  non  armis  sed  vera  disceptatione  tentandam  esse  compositionem  censuit.  Itaque  pronunciavit  concilio  opus  esse,  ut  eccclesiae  succurreretur.  Postea  nonnulli  pactionum  pollicitationumque  internuncii  et  fortassis  imprimis  ille  ipse,  vel  Furvus  vel  Fuscus,  1)  improbitate  sua  tandem  extorserunt,  ut  a  sententia  pauci  aliqui  discederent,  sed  eos  Dominus,  qui  nondum  passus  est  aliquid  atrociter  eos  designare,  facile  reducet  ad  consensionem  bonorum.  Neque  enim  tam  sunt  omnes  in  patriam  ἄστοργοι  ut  furvi  aut  gigantes,  neque  ubi  Germaniam  uno  incendio  totam  conflagrare  [fol.  39]  viderint,  suas  fortunas  quocunque  libuerit  tam  facile  possunt  transferre;  neque  ita  devotis  animis  in  defendendo  Antichristi  regno  insaniunt,  ut  perire  pro  eo  parati  sint,  modo  una  aboleantur,  qui  regnum  Christi  cupiunt  excitatum.  Denique  ubi  quid  serio  agendum  erit,  in  mentem  veniet  germani  sanguinis  principibus,  aliam  longe  esse  suam  rationem,  aliam  pontificis  romani.  Nam  ut  contingat  totam  Germaniam  infaustis  armis  usque  ad  ultimam  internecionem  vastari,  etiam  si  omnes  et  stipendiarii  et  voluntarii  milites  pontificis  una  cum  hostibus  occumbant,  adeoque  illi  ipsi  tubicines,  qui  iampridem  classicum  canunt,  id  quoque  in  lucro  poneret,  quod  excidio  gentis  unius,  e  qua  non  nisi  mediocre  habet  emolumentum,  regnum  sibi  in  aliis  nationibus  magis  suo  fisco  fructuosis  confirmatum  foret.  Neque  enim  hoc  non  videt,  si  eo  quem  hactenus  dedit  Dominus  successu  aliquantum  adhuc  progressi  fuerint  protestantes,  fore  ut  aliae  quoque  nationes  ad  causam  se  adiungant.  Sic  igitur  res  ipsius  ferunt,  ut  Germaniae  dispendio  illam,  quae  nunc  de  filo  pendet,  suam  potestatem  in  Italia,  Gallia,  Hispania  stabiliri  malit  quam  salva,  Germania  alias  provincias  exemplum  habere  defectionis,  quod  se  impune  sequi  posse  confidant.  Nec  mirum  est,  eiusmodi  plena  desperationis  consilia  ipsum  volutare,  quum  tam  difficili  periculosoque  in  loco  res  eius  versentur.  Quum  olim  minus  discriminis  immineret,  iid  hanc  gladiatoriam  rabiem  se  proripuit,  et  audaciam  suam,  quacum  sanctos  Domini,  nunc  urbes  nunc  reges  et  caesares  impetebat,  me-  1)  Sub  hoc  nomine  latet  Conradus  Braun  {Brnnus)  camerae  Spirensis  assessor,  Heldu  in  exagitanda  protestantibus  satelles;  de  cuius  in  colloquio  wormatiensipartibus,  v.  Secken-*  dorfii  hist.  luth.  I  III.  p.  296.  Interfuit  ab  electore  moguntiaco  missus.  Textus  impressus  Uteris  minuscuhs  utitur.  32