39:496  ur,  et  portae  eius  excelsae  igne  comburentur,  et  laborabunt  populi  ad  nihilum,  et  gentes  in  igne,  et  fatigabuntur.  Rursus  inducit  propheta  Deum  loquentem,  quo  doctrina  plus  reverentiae  obtineat  apud  Iudaeos,  et  hac  etiam  ratione  adscripsit  nuper  elogium,  quum  diceret  loqui  regem,  cuius  nomen  est  Iehovah  exercituum  Diximus  autem  alibi  quid  valeant  eiusmodi  loquutiones,  nempe  ut  superent  homines  quidquid  in  mundo  cernitur,  ubi  mentio  fit  potentiae  Dei,  ne  eam  tentent  comprehendere  suo  modulo.  Ergo  nunc  propheta  iterum  repetit  nomen  Dei,  ut  Iudaei  excipiant  qua  decet  reverentia  hanc  doctrinam.  Haec  autem  summa  est  sermonis,  murus  Babylonis  quamlibet  sit  densus,  tamen  dissipando  dissipabitur.  Diximus  autem  latitudinem  muri  fuisse  ad  50  pedes  et  quidem  praelongos.  Quanquam  Herodotus  pro  pedibus  cubitos  ponit,  ut  tunc  dixi.  Talis  quidem  fuit  latitudo,  ut  quadrigae  etiam  si  inter  se  occurrerent,  tamen  haberent  medium  adhuc  spatium.  Hinc  igitur  apparet  tantam  fuisse  densitatem,  ut  secure  contempserint  Babylonii  quidquid  a  propheta  fuit  praedictum,  nullae  enim  machinae  muros  illos  tam  crassos  unquam  labefactasses,  praesertim  quia  compositi  erant  ex  latere  et  bitumine  compacti.  Quum  ergo  praeter  densitatem  materia  ipsa  tam  firma  esset,  fuit  hoc  vaticinium  incredibile.  Non  pervenit  quidem  ad  Babylonios:  sed  ipsi  Iudaei  instar  fabulae  esse  duxerunt  quod  audierant  ex  ore  prophetae.  Deus  tamen  non  frustra  latitudinem  hanc  expressit,  ut  statuerent  fideles  non  posse  ei  obsistere  muros  Babylonis  quamlibet  essent  firmi  et  materia  et  ipsa  amplitudine.  Murus  ergo  dissipando  dissipabitur,  inquit.  Postea  adiungit  de  portis,  quas  Herodotus  dicit  fuisse  aeneas  quum  narrat  fuisse  sublatas  a  Dario.  Intelligit  quidem  valvas  ipsas,  sed  propheta  comprehendit  tam  portarum  formam,  quam  valvas  aeneas,  dicit  igitur,  Consumentur  igne.  Poterant  ridere  Babylonii  minas  Ieremiae,  quia  aes  ipsum  non  poterat  igne  consumi,  etiam  si  hoc  permissum  fuisset  hostibus,  ignem  supponere.  Neque  enim  tam  cito  poterat  aes  liquefieri.  Sed  propheta  sicuti  mandato  Dei  hoc  praedixerat,  ita  tandem  fidem  fecit  vaticinii  sui,  quum  esset  mortuus,  quia  eventu  comprobatum  fuit,  hoc  profectum  a  Deo  fuisse.  Valvis  enim  sublatis,  portae  ipsae  dirutae  sunt,  et  fieri  potest  ut  ignem  supposuerit  Darius,  quo  citius  corrumperet  tam  portas  et  turres  quae  altissimae  erant,  quam  muros  ipsos.  Postea  adiungit,  Laborabunt  populi  frustra,  et  gentes  in  igne  fatigabuntur.  Ita  exponunt  vulgo  hunc  locum,  ac  si  diceret  pro*  pheta,  ubi  flagrare  coeperint  muri  Babylonis  et  consumi  incendio  portae,  nullum  fore  remedium  etiamsi  magnopere  satagant  ipsi  Babylonii,  et  se  fatigent  in  igne  exstinguendo:  atqui  expositio  illa  videtur