25:483  483  COMMENTARIUS  IN  IOSUE  CAP.  Vffl.  484  eorum  infirmitati  consuluit  Deus  ne  plus  iniungeret  oneris,  quam  essent  ferendo,  donec  a  nimio  pavore  recreati,  mandata  eius  alacrius  capesserent.  Verum  quidem  est,  usum  nunc  fuisse  eorum  industria,  partim  ne  semper  miraculis  inhiarent,  ac  se  dederent  ignaviae,  partim  ut  in  diversis  et  inaequalibus  agendi  modis  nihilominus  semper  agnoscerent  eandem  eius  potentiam.  Sed  haec  specialis  ratio  minime  omittenda:  quia  nondum  recreati  erant  ex  terrore,  vix  potuisse  ad  apertum  conflictum  trahi,  nisi  tanquam  subsidium  addita  esset  fallendi  solertia.  Quanquam  primum  gradum  obtinet  promissio,  Ne  timeas:  quia  tradidi  eam  in  manus  tuas:  quae  tametsi  verbo  tenus  ad  Iosue  dirigitur,  communiter  tamen  ad  totum  populum  pertinet:  quia  maxime  necesse  fuit,  omnes  ad  unum,  soluta  anxietate,  nova  fiducia  instrui.  Porro  quod  urbem  iubet  exuri  sicuti  Iericho,  videtur  id  concedere  populi  dolori,  ut  dedecoris  memoria  hac  vindicta  aboleatur:  quo  tamen  libentius  expeditionem  suscipiant,  spolia  illis  relinquit  in  praemium  victoriae.  13.  Surrexit  Iosue.  Probabile  non  est,  omnes  e  castris  fuisse  excitos:  sed  exercitum  fuisse  confectum  ex  ea  multitudine,  quae  magis  ad  bellandum  assuefacta  erat.  Copiosum  certe  fuisse  exercitum  inde  apparet,  quod  quinque  millia  ad  insidias  ablegat.  Etsi  enim  videntur  initio  trigintaquinque  millia  numerari,  ex  contextu  tamen  liquet,  non  fuisse  tantum  numerum.  Quin  potius  coniicio,  triginta  millia  eum  duxisse,  quae  palam  pugnarent:  quinque  autem  millia  peculiariter  fuisse  seposita  ad  insidias.  Quod  mature  Iosue  partes  sibi  iniunctas  exsequitur,  et  mane  iter  arripit,  quantopere  efficax  fuerit  Dei  promissio,  e:x  tanta  festinatione  perspicitur.  Nisi  enim  metu  soluti  fuissent  omnium  animi,  nunquam  tam  promptos  ad  obsequium  reperisset.  Videtur  quidem  parum  prudenter  tantam  turbam  dimittere,  quae  occultis  itineribus  ad  locum  insidiis  aptum  perveniat.  Nam  ut  optime  compositis  agminibus  taciti  pergerent,  solo  tamen  pedum  motu  strepitum  excitari  necesse  fuit.  Iam  si  quis  dicat,  neminem  illis  fuisse  obvium,  quia  omnes  regionis  incolae  desertis  agris  in  urbem  confugerant:  certe  paulo  post  narrabitur,  antequam  proxime  urbem  accederent  Israelitae,  eorum  adventum  cognitum  fuisse  a  rege  Ai:  quod  vix  absque  speculatoribus  fieri  potuit.  Iam  ut  demus  neminem  in  agris  occurrisse:  praeterire  tamen  difficile  fuit,  et  noctu  insidias  locare  in  loco  opportuno,  illicque  considere,  quin  aliquo  se  indicio  proderent.  Quod  ad  consilium  Iosue,  quamvis  minore  turba  negotium  posse  confici  prospiceret,  coactus  tamen  videtur  recenti  adhuc  populi  trepidatione  diligentius  cavere,  ne  quid  tentaret  cum  periculo.  Nam  si  pauci  ab  exercitu  dimissi  essent,  forte  refugissent  provinciam,  qua  in  discrimen  coniiciebantur.  Deus  interea  plus  quam