40:477  477  IN  EZECHIELIS  PROPH.  CAP.  XX.  478  se  non  posse  ab  ipsis  rite  coli,  nisi  omnibus  idololatriis  valere  iussis,  quo  vitam  suam  tantum  formarent  ad  legis  regulam.  Spurcitias  aut  idola  oculorum  vocat,  quibus  alliciebantur.  Scimus  autem  prophetas  saepe  ita  loqui,  incredulos  respicere  ad  sua  idola.  Perinde  igitur  est,  ac  si  Deus  ipsos  revocaret  ab  omnibus  Satanae  praestigiis,  quibus  antea  illecti  fuerant,  et  nimium  addicti  quasi  haberent  oculos  illuc  defixos.  Nominatim  loquitur  de  idolis  Aegypti:  unde  facile  patet,  ipsos  fuisse  corruptos  pravis  cupiditatibus,  ut  magna  ex  parte  colerent  fictitios  deos  Aegypti.  Sciebant  tamen  se  electos  fuisse  a  vero  Deo,  et  gloriabantur  circumcisione  ac  si  esset  symbolum  divortii  a  cunctis  gentibus.  Quum  ergo  vellent  ab  una  parte  censeri  eximii,  postea  se  prostituebant,  ita  ut  nihil  differrent  ab  Aegyptiis.  Videmus  ergo  studium  pietatis  fuisse  quasi  suffocatum  in  eorum  cordibus,  quum  ita  se  contaminassent  in  superstitionibus  Aegypti.  Quo  autem  eos  melius  retineat  simul  dicit  se  esse  illorum  Deum.  Nam  absque  hoc  principio  semper  homines  rapientur  huc  et  illuc.  Scimus  enim  nos  esse  vaniores  ipsa  vanitate.  Proinde  diabolus  reperiet  semper  nos  obnoxios  suis  fallaciis,  nisi  Deus  nos  contineat  in  officio,  dum  nobis  apparet,  et  ostendit  se  unicum  esse  Deum.  Videmus  ergo  hoc  remedium  necessarium  esse,  ne  homines  diffluant  in  idololatrias,  nempe  ut  sciant  quisnam  sit  verus  Deus.  Postea  sequetur  tertium  membrum,  sed  suo  tempore  explicabimus.  Postrema  lectione  coepi  exponere  versum  octavum,  ubi  conqueritur  Deus  se  fuisse  exacerbatum  a  filiis  Israel,  quum  coepisset  illis  manum  porrigere  ad  eos  liberandos.  Dicit  ergo  gratiam  suam  tunc  fuisse  ab  illis  repudiatam.  Simul  autem  videmus  illis  eripi  omnem  praetextum  ignorantiae,  quia  nisi  Moses  eos  hortatus  esset  ad  bene  sperandum,  obtendere  promptum  erat  se  fuisse  iam  duobus  saeculis  ita  derelictos,  ut  frustra  quidquam  auxilii  a  Deo  sperarent.  Sed  quia  Moses  testis  fuit  redemptionis,  inde  magis  convicta  fuit  eorum  ingratitudo,  quod  noluerint  amplecti  nuntium  illum  quem  tamen  tantopere  expetiverant.  Neque  enim  frustra  narrat  Moses  saepius  clamasse  in  suis  malis.  Quamvis  autem  turbulentus  esset  eorum  clamor,  minime  tamen  dubium  est,  quin  illis  ia  memoriam  venerit  quod  audierant  ex  suis  patribus,  instare  scilicet  finem  malorum  quibus  praefixum  erat  a  Deo  tempus.  Sed  plus  hoc  loco  exprimitur,  quam  Moses  narrat,  qui  simpliciter  dicit,  quia  videbant  secum  asperius  agi,  fastidio  fuisse  quasi  fractos:  hinc  illae  expostulationes,  Fecistis  coram  Pharaone  foetere  nomen  nostrum,  iudicet  Dominus  inter  nos  et  vos:  facessite  hinc  a  nobis.  Non  ergo  diserte  colligimus  ex  Mose,  Deo  fuisse  rebelles,  quod  idola  et  super-