9:47  47  SECUNDA  DEFENSIO  48  in  eum  invehar,  pro  vestra  prudentia  et  [pag.  5]  aequitate,  quibus  me  stimulis  adegerit  expendite.  Haereses  et  haereticos,  diabolicas  blasphemias,  impiam  scripturae  abnegationem,  eversionem  omnium  sacrorum,  et  eiusmodi  convicia  subinde  crepat.  Denique  non  alio  spectat  liber,  nisi  ut  nos  anathematum  fulminibus  ad  imos  usque  inferos  praecipitet.  Quid  mihi  hic  residuum  fuit,  nisi  ut  malo  nodo  aptarem  durum  cuneum,  *)  ne  sibi  in  sua  vecordia  nimis  placeret?  Equidem  si  homines  istos  molliri  posse  spes  esset,  non  recusarem  demissus  ac  supplex  ecclesiae  pacem  redimere.  Sed  quo  feratur  ipsorum  violentia,  omnibus  satis  notum  est.  Itaque  meam  in  ista  duritie  tractanda  austeritatem  Dei  quoque  exemplum  excusat,  qui  se  pronunciat  non  modo  inclementius  acturum  cum  praefractis,  sed  contra  eos  praefractum  fore  (Psal.  18,  26).  Caeterum  etsi  mihi  summo  studio  fuit,  rem  ipsam  recta2)  persequi,  ut  ab  eius  tractatione  quam  minimum  digrederer,  quia  tamen  adversarius  pro  suo  ingenio  huc  et  illuc  transsiliens  ordinem  me  tenere  passus  non  est,  summam  totius  nostrae  disceptationis  tribus  verbis  perstringere  licebit.  De  legitimo  sacramentorum  usu,  dignitate  et  efficacia  reverenter  me  scripsisse,  ne  ipse  quidem  negat.  Quam  dextre  vel  erudite  eius  iudicio,  nihil  moror,  quando  pietatis  laudem  ab  inimico  mihi  tribui  satis  est  De  tribus  ergo  capitibus  residuum  illi  est  certamen:  quia  panem  coenae  vult  substantialiter  esse  corpus  Christi;  deinde  ut  Christus  praesentem  se  fidelibus  in  coena  exhibeat,  vult  immensum  esse  eius  corpus,  et  ubique  esse  extra  locum;  tertio  nullam  in  verbis  Christi  figuram  vult  admitti,  quamvis  de  re  conveniat.  Tanti  aestimat  verbis  mordicus8)  insistere,  ut  satius  sit  concuti  totum  orbem,  quam  expositionem  ullam  admitti.  Nos  carnem  Christi  et  sanguinem  vere  nobis  in  coena  offerri  asserimus,  ut  animas  nostras  vivificent:  nec  ambigua  est  nostra  definitio,  non  aliter  hoc  spirituali  alimento,  quod  nobis  in  coena  offertur,  vegetari  animas,  quam  corpora  nostra  pane  terreno  aluntur.  Vera  igitur  [pag.  6]  carnis  et  sanguinis  Christi  participatio  in  coena  a  nobis  statuitur.  De  voce  substantiae  si  quis  litem  moveat,  Christum  asserimus  a  carnis  suae  substantia  vitam  in  animas  nostras  spirare:  imo  propriam  in  nos  vitam  diffundere,  modo  ne  qua  substantiae  transfusio  fingatur.  Haec  inexorabilis  iracundiae  causa  est  Westphalo,  quod  quum  vivificam  esse  fatemur  Christi  carnem,  eiusque  nos  vere  in  coena  fieri  participes,  hac  simplicitate  non  contentus,  urget  ac  contendit  panem  substantialiter  corpus  esse.  1)  si  non,  comme  porte  le  proverbe,  a  rude  asne  rude  asnier.  2)  d'un  droict  fil.  3)  comme  s'il  les  prenoit  a  belles  dents.