8:463  463  REFUTATIO  ERRORUM  464  stus  capitaliter,  inquit,  puniri  non  vult,  nisi  qui  se  desperatos  ostendunt.  Unde  probatur?  Quia  adulterae  dixit:  Vade,  et  posthac  ne  pecces.  Atqui  dum  vindictam  de  adulterio  non  sumit,  an  sequitur  adulteriis  impunitatem  ab  eo  dari?  Certe  nihilo  magis  poenam  lege  sancitam  abolet,  quam  haereditates  negat  esse  dividendas,  quum  iudex  vel  arbiter  esse  renuit.J)  Altera  ratio  :  spiritus  carnem  cohibere  docet,  non  occidere.  Dicas  non  legisse  tres  scripturae  paginas:  ubi  non  cohibitio,  sed  mortificatio  carnis  toties  praecipitur.  Caeterum,2)  quid  hoc  ad  forenses  poenas,  quarum  privatis  hominibus  exsequutio  non  mandatur?  De  carne  vero  mortificanda,  generalis  est  praeceptio,  et  quae  ad  singulos  pertinet.  Alia  ratio:  Coelestis  iudex  imitandus  est,  qui  poenam  non  infligit  nisi  desperatis.  Iam  hoc  quidem  nimis  absurde,  quod  Deum  nunc  fingit  sui  dissimilem,  qui  paternae  castigationis  loco  quosdam  ex  suis  olim  terrena  vita  privavit.  Sed  quoniam  Manichaeis3)  (ut  alibi  clare  videbimus)  se  affinem  esse  non  dissimulat,  ex  veteri  testamento  exempla  non  adducam.  Paulum  obiiciam  (1.  Cor.  l  l  ,  30):  qui  postquam  testatus  est,  multos  Corinthi  ob  sacrae  coenae  neglectum  mortuos  esse,  continuo  post  solatium  addit,  fideles  a  Domino  corripi,  ne  [pag.  l  l  ]  cum  hoc  mundo  damnentur.  Si  quis  excipiat  ab  ultimo  interitu  liberari,  quos  Dominus  a  mundo  tollit:  hoc  idem  volo,  iure  interdum  privari  corporali  vita,  qui  non  prorsus  reprobi  sunt.  Iam  in  morte  Ananiae  quam  inepte  cavilletur,  persequi  nihil  opus  est.  Tantum  duo  ista  inter  se  conferant  sani  et  sobrii  lectores:  in  aliis  criminibus,  ubi  incorrigibilis  malitia  nondum  apparet,  aut  atrocitas  magna,  et  spiritus  sanctus  speciale  quid  non  docet,  tentandas  esse  magis  castigationes  quae  ad  poenitentiam  adducant,  quam  mortem  inferendam:  rursus  qui  extra  fidej  negotium  scelerati  sunt,  iure  gentium  puniri:  cui  nullum  obstaculum  ponit  Christi  doctrina.  Miri  vero  artifices  erunt  Serveti  discipuli,  si  res  inter  se  adeo  contrarias  abolito  naturae  ordine  concilient.  Ad  haec,  unde  inter  fidei  violationem,  et  alia  maleficia  discrimen  nisi  ex  cerebro  suo  sumpsit?4)  Si  vult  Christi  adventu  mitigatum  esse  contra  haereses  rigorem,  testimonium  pro-  1)  Add.  Et  Servet,  comme  on  a  veu,  se  coppe  la  gorge  trois  lignes  apres  en  sa  confession  propre.  2)  Or  ie  confesse  que  cela  ne  doit  point  estre  entendu  de  la  mort  corporelle:  mais  c'est  pour  monstrer  l'asnerie  de  l'homme  qui  tire  a  la  iurisdiction  des  Magistrats  ce  qui  est  dit  de  l'exercice  spirituel  que  chacun  Chrestien  doit  avoir  en  sa  personne  privee.  3)  Add.  lesquels  disoyent  qu'il  y  a  eu  un  autre  Dieu  sous  la  Loy  que  celuy  qui  est  auiourdhuy.  4)  Add.  Car  telle  diversite  ne  se  trouvera  pas  en  l'Escriture,  qu'on  doive  faire  meilleur  marche  des  iniures  faictes  a  Dieu,  que  de  celles  qui  attouchent  les  hommes.