40:456  mant  igitur  vel  Deum  fallaciter  hic  populum  suum  hortari:  vel  ubi  ab  ipso  alienati  sumus,  nos  posse  proprio  motu  resipiscere,  et  redire  in  viam.  Atqui  tota  scriptura  palam  reclamat.  Neque  enim  frustra  toties  petunt  sancti,  ut  Deus  ipsos  renovet.  Esset  autem  ficta  et  mendax  precatio,  nisi  cordis  novitas  esset  eius  donum.  Si  quis  a  Deo  postulet  quod  persuasus  est  iam  se  habere,  et  quidem  virtute  propria,  nonne  Deo  illudit?  Atqui  nihil  magis  frequenter  occurrit  quam  eiusmodi  precandi  forma.  Quum  ergo  sancti  petunt  ut  Deus  ipsos  renovet,  haud  dubie  fatentur  id  singulare  esse  eius  donum,  et  nisi  manum  admoveat,  nihil  sibi  esse  residuum  virtutis:  ideoque  non  posse  aliter  fieri,  quin  perpetuo  iaceant.  Deinde  plurimis  locis  Deus  sibi  hoc  tanquam  peculiare  vendicat,  nempe  renovare  corda.  Vidimus  insignem  locum  cap.  l  l  .  Idem  repetet  36.  cap.  Ezechiel:  scimus  etiam  quid  dicat  31.  cap.  Ieremias.  Sed  scriptura  eiusmodi  testimoniis  passim  referta  est.  Ideo  coacervare  multos  locos  esset  supervacuum:  imo  si  quis  neget  esse  donum  spiritus  sancti  regenerationem,  convellet  omnia  pietatis  rudimenta,  et  principia.  Diximus  etiam,  regenerationem  esse  quasi  alteram  speciem  creationis:  imo  si  quis  conferat  regenerationem  cum  prima  creatione,  longe  excellet.  Est  enim  multo  praestantius  nos  formari  Dei  filios,  et  reformari  eius  imaginem  in  nobis,  quam  creari  homines  mortales.  Nascimur  enim  filii  irae,  nascimur  corrupti  et  degeneres:  quia  cum  imagine  Dei  omnis  integritas  est  in  nobis  deleta.  Videmus  ergo  qualis  sit  nostra  prima  creatio.  Iam  ubi  Deus  nos  refingit,  non  tantum  nascimur  filii  Adae,  sed  sumus  fratres  angelorum  et  membra  Christi:  vita  denique  secunda  continet  in  se  rectitudinem,  iustitiam,  lucem  verae  intelligentiae.  Nunc  videmus,  si  esset  in  libero  hominis  arbitrio  se  ipsum  convertere,  plus  multo  ei  adscribi,  quam  Deo:  quia  ut  dictum  fuit,  multo  praestantius  est  creari  Dei  filios,  quam  Adae.  Hoc  igitur  extra  controversiam  esse  debet  omnibus  piis,  homines  non  posse  resurgere  quum  lapsi  sunt,  et  converti  ubi  alienati  sunt  a  Deo,  sed  esse  peculiare  spiritus  sancti  donum��  Et  sophistae  qui  modis  omnibus  conantur  obscurare  Dei  gratiam,  fatentur  dimidiam  partem  conversionis  esse  in  potestate  spiritus  sancti.  Neque  enim  dicunt  nos  simpliciter  et  in  totum  converti  proprio  liberi  arbitrii  motu:  sed  fingunt  concursum  gratiae  cum  libero  arbitrio,  et  liberi  arbitrii  cum  gratia.  Ita  garriunt  nos  Deos  cooperari.  Fatentur  etiam  Dei  gratiam  praeire,  et  subsequi:  et  videntur  ita  sibi  esse  valde  liberales  erga  Deum,  ubi  agnoscunt  duplicem  eius  gratiam  in  conversione  hominum.  Sed  Deus  non  est  contentus  illa  partitione,  quia  spoliatur  dimidio  suo  iure.  Non  enim  dicit  se  fore  adiutorem,  ut  homines  se  ipsos  renovent,  et  resipiscant:  sed  totum  id  sibi  tribuit,  Dabo  vobis  cor