49:45
45
CAPUT
III.
proponere
in
animo
habuit:
si
quis
gentilis
reperiatur
qui
legem
observet,
eius
iustitiam
pluris
esse
in
praeputio,
quam
Iudaei
sine
iustitia
circumcisionem.
Itaque
quod
sequitur,
iudicabit
is,
qui
natura
est
praeputiatus,
circumcisum:
non
ad
personas,
sed
ad
exemplum
refero.
Quemadmodum
illud:
Regina
austri
veniet,
ete.
Item:
Viri
Ninivitae
surgent
in
iudicio.
Nam
et
verba
Pauli
in
eum
sensum
nos
deducunt.
Iudicabit
te
gentilis,
ait,
legis
observator
transgressorem:
quamquam
ille
incircumcisus,
tu
literali
circumcisione
praeditus.
27.
Per
literam
et
circumcisionem.
Hypallage,
pro
circumcisione
literali.
Neque
intelligit
eos
propterea
legem
violare,
quod
literam
habeant
circumcisionis:
sed
quia
cum
illa
sua
externa
caeremonia
spiritualem
Dei
cultum,
pietatem
scilicet,
iustitiam,
iudicium
et
veritatem,
quae
tamen
legis
praecipua
sunt,
obliterare
non
desinant.
28.
Non
enim
qui
in
manifesto>,
ete.
Sensus
est,
verum
Iudaeum
non
esse
aestimandum
vel
a
carnis
progenie,
vel
a
titulo
professionis,
vel
ab
externo
symbolo:
neque
circumcisionem,
quae
Iudaeum
facit,
sola
exteriore
figura
constare,
sed
utrumque
internum
esse.
Quod
autem
de
vera
circumcisione
subiicit,
sumptum
est
ex
locis
compluribus
scripturae,
imo
ex
communi
doctrina:
quia
passim
iubetur
populus
circumcidere
cor
suum,
atque
id
se
facturum
Dominus
promittit.
Praeputium
enim
non
tanquam
exigua
partis
unius
corruptio,
sed
totius
naturae,
resectum
fuit.
Ergo
circumcisio
totius
carnis
mortificatio
fuit.
Quod
deinde
addit,
eam
in
s
p
i
r
i
t
u
positam
esse,
non
litera,
sic
accipe:
literam
vocat
externam
sine
pietate
observationem
:
spiritum
caeremoniae
finem,
qui
spiritualis
est.
Nam
quum
totum
pondus
signorum
ac
rituum
a
fine
pendeat,
fine
ipso
sublato
manet
sola
litera,
quae
per
se
inutilis
est.
Haec
autem
est
ratio
loquutionis:
quia
ubi
sonat
vox
Dei,
quaecunque
praecipit1),
nisi
ab
hominibus
suscipiantur
sincero
cordis
affectu,
manent
in
litera,
hoc
est,
in
frigida
scriptura:
si
vero
in
animam
penetrent,
quodammodo
in
spiritum
transformantur.
Allusio
autem
est
ad
discrimen
veteris
et
novi
testamenti,
quod
notat
Ieremias
capite
31,
33,
ubi
Dominus
ratum
et
stabile
fore
pronuntiat
foedus
suum
postquam
visceribus
insculptum
fuerit.
Eodem
alibi
quoque
respexit
Paulus
(2.
Corint.
3,
6)1
ubi
legem
evangelio
comparans
illam
vocat
literam,
quae
non
mortua
solum
est,
sed
etiam
occidit:
hoc
autem
spiritus
elogio
insignit.
Porro
bis
crassa
eorum
stultitia
fuit,
qui
ex
litera
fecerunt
genuinum
sensum,
ex
spiritu
allegorias.
29.
Cuius
laus
non
ex
hominibus.
Quia
defiguntur
hominum
oculi
in
ea
quae
apparent,
negat
sufficere,
quod
humana
opinione
sit
commendabile,
quae
externo
splendore
saepe
decipitur:
sed
oportere
J)
quod
quae
a
Domino
nobis
praecipiuntur
|