32:45  45  PSALMUS  XCVII.  46  dis  superstitionibus  satis  est  efficax.  Nam  si  sol  (ut  diximus)  quaecunque  aerem  offuscant  impedimenta  absorbet,  quid  non  efficiet  ipse  Dei  conspectus?  Non  mirum  igitur  si  Propheta  de  regno  Dei  praefatus,  profanis  gentibus  insultat,  quae  in  fictilibus  gloriantur:  sicuti  Iesaias  cap.  19,  vers.  1  ubi  de  exortu  lucis  evangelicae  loquitur,  mox  addit,  Tunc  cadent  omnia  sculptilia  Aegypti.  Porro  quum  Dei  cognitio  homines  latuerit,  ne  miremur  si  tam  variae  superstitiones  mundum  ab  initio  occupaverint.  Quae  eadem  ratio  nunc  quoque  valet,  nam  apud  Turcas,  Iudaeos,  et  Papistas  scimus  exstinctam  esse  verae  doctrinae  lucem,  quare  aliter  fieri  non  potest  quam  ut  obstupefacti  iaceant  in  suis  erroribus:  quia  impossibile  est,  nisi  agnito  vero  Deo,  redire  ad  sanam  mentem,  ut  eos  errorum  poeniteat.  Nam  propheta  in  verbo  pudefiant,  significat  tempus  esse  ut  qui  dediti  fuerant  superstitionibus  resipiscant,  et  se  conferant  ad  verum  unius  Dei  cultum.  Non  quod  tangantur  promiscue  omnes  vera  poenitentia:  (videmus  enim  hodie  multos  lucianicos  homines,  excussis  superstitionibus,  meretriciam  impudentiam  induere)  sed  Dei  cognitio  fructum  hunc  ex  se  profert,  ut  homines  damnatis  erroribus,  ad  Deum  se  convertant.  Qui  vero  pervicaciter  resistunt  Deo,  (sicuti  hodie  videmus  multos  in  papatu  manere  obstinatos)  non  tamen  dubium  est  eos  intus  prosterni,  ut  cum  sua  contumacia  confusi  iaceant.  Quum  postea  dicit,  Adorent  coram  eo  omnes  dii,  quanquam  proprie  in  angelos  id  competit,  in  quibus  relucet  aliqua  deitatis  particula,  potest  tamen  improprie  ad  deos  fictitios  extendi:  ac  si  dixisset,  Quidquid  habetur  pro  Deo  cedat,  et  se  submittat,  ut  emineat  Deus  unus.  Atque  hinc  colligi  potest  vera  definitio  pietatis,  quum  scilicet  verus  Deus  in  solidum  colitur,  et  ita  unus  eminet,  ut  nulla  creatura  eius  numen  obscuret:  ac  nisi  velimus  inter  nos  pessundari  veram  pietatem,  tenendum  est  hoc  principium,  Ne  qua  creatura  a  nobis  ultra  modum  evehatur.  8.  (Audivit  et  laetata  est.)  Quanquam  prius  commune  gaudium  fecerat  toti  mundo,  nync  peculiariter  electum  populum  appellat:  primum  quia  ei  oblatae  sunt  gaudii  primitiae:  deinde  ut  tollatur  omnis  aemulatio  et  invidia.  Quamvis  ergo  dixerit  gentes  aequandas  esse  filiis  Abrahae,  nunc  addit,  hac  societate  nihil  decedere  Iudaeis:  quin  potius  iustam  esse  laetitiae  causam,  quod  Deus  ex  eorum  fonte  totum  mundum  irriget.  Caeterum  propheta  de  legitimis  tantum  Abrahae  filiis  loquitur,  qui  dupliciter  gavisi  sunt  ubi  Deus  imperium  suum  et  gloriam  ab  ortu  solis  usque  ad  occasum  extendit:  primo  quia  tunc  Deus  promissam  redemptionem  in  solidum  exhibuit  in  Christo:  deinde  quod  Dei  gloriam,  quae  latuerat  in  Iudaea,  viderunt  ubique  diffundi.  Nec  parva  fuit  fidei  confirmatio  quum  gentes  secundum  vaticinium  se  benedicerent  in  semine