55:429  429  CAPUT  V.  430  12.  Ante  omnia  vero,  fratres  mei,  ne  iuretis  neque  per  coelum,  neque  per  terram,  neque  aliud  quodvis  iusiurandum:  sit  autem  vestrum  est,  est:  non,  non:  ne  in  iudicium  incidatis.  13.  Affligitur  quis  inter  vos?  oret.  Hilari  est  animo?  psallat.  12.  Ante  omnia,  ete.  Fuit  hoc  commune  vitium  omnibus  fere  sacculis,  leviter  et  inconsiderate  iurare:  nam,  quae  nostra  est  malignitas,  non  reputamus  quam  atrox  sit  crimen,  abuti  Dei  nomine.  Terum  quia  Dominus  interim  severe  nominis  sui  reverentiam  nobis  commendat:  varia  subterfugia  excogitant  homines,  ut  iurare  impune  liceat.  Fingunt  igitur  nihil  mali  esse,  modo  non  palam  interpositum  sit  Dei  nomen:  atque  hoc  vetus  commentum  fuit.  Ita  Iudaei  quum  per  coelum  et  terram  iurarent,  non  putabant  se  Dei  nomine  abuti  quod  subticebant.  Atqui  dum  ingeniosi  esse  homines  volunt  ut  fucum  faciant  Deo,  nihil  quam  frivolis  cavillationibus  se  ipsos  deludunt.  In  eiusmodi  vanitatem  invectus  fuerat  Christus,  ut  habetur  Matth.  5,  34.  Nuno  Iacobus  magistri  sui  decreto  subscribens,  ab  obliquis  istis  formulis  abstinere  praecipit:  quia  Dei  nomine  abutitur  quisquis  frustra  et  ob  rem  nihili  iurat,  qualencunque  colorem  obtendat  suis  verbis.  Summa  ergo  est,  nihilo  magis  esse  licitum,  per  coelum  aut  terram  iurare,  quam  palam  per  Dei  nomen.  Ratio  a  Christo  exprimitur:  quia  ubique  insculpta  sit  Dei  gloria,  et  ubique  refulgeat.  Imo  non  alio  sensu  vel  consilio  coeli  aut  terrae  voces  in  iuramentis  homines  usurpant,  quam  si  Deum  ipsum  nominarent:  quia  sic  loquendo,  tantum  opificem  designant  a  suis  operibus.  Dicit  autem  ante  omnia:  quia  non  leve  delictum  est  nominis  Dei  profanatio.  Quod  Anabaptistae  huius  loci  praetextu  iuramenta  omnia  damnant,  imperite  faciunt.  Neque  enim  Iacobus  in  universum  de  iuramentis  disputat:  quemadmodum  nec  Christus  eo  quem  citavi  loco:  sed  uterque  cavillationem  illam  refellit  quae  in  fraudem  legis  inventa  fuerat,  dum  captant  homines  iurandi  licentiam,  non  expresso  Dei  nomine.  Licentiam  dico  quae  legis  prohibitioni  repugnat.  Atque  hoc  clare  sonant  verba,  neque  per  coelum,  neque  per  terram:  nam  si  de  substantia  esset  quaestio,  quorsum  attinebat  formulas  istas  notare?  Constat  itaque  tam  a  Christo  quam  a  Iacobo  puerilem  eorum  astutiam  reprehendi,  qui  impune  iurare  se  putabant,  modo  circumirent  per  ambages.  Ergo  ut  teneamus  Iacobi  mentem,  primo  loco  tenendum  est  legis  praeceptum,  non  accipies  nomen  Dei  tui  frustra:  unde  constat  iustam  ac  legitimam  esse  aliquam  nominis  Dei  usurpationem.  Nunc  Iacobus  eos  damnat  qui  directe  quidem  non  audent  Dei  nomine  abuti:  sed  verborum  circuitu  effugere  conantur  abusum  quem  lex  damnat.  Si  autem  vestrum,  est  Optimum  vitio,  quod