8:42  tiae  bellum  ex  professo  indicerent.  Sed  quum  nobis  minime  ignotum  sit  eiusmodi  artificium,  modo  pacem  ex  animo  quaeramus,  eam  vero  experimento  sentiemus  a  Deo  nobis  per  evangelium  offerri:  ut  inter  homines  quoque  nobis  constet.  Ab  evangelio  quidem  recedere,  ut  seditionibus  obviam  eatur,  nimis  perversum  est.  Iustior  in  speciem  haec  scandali  causa  est,  quod  simul  ac  publicari  coepit  evangelii  doctrina,  velut  aperta  scaturigine,  multorum  erumpit  impietas,  qui  religiosi  antea  visi  fuerant.  Atqui  longe  aequius  erat,  hoc  ad  fidei  confirmationem  valere.  Quum  has  Christo  partes  assignat  Simeon  (Luc.  2,  35),  ut  retegat  ex  multis  cordibus  cogitationes:  adeo  nemo  refragatur,  ut  plausibilis  sit  sententia.  Quid  ergo  in  re  ipsa  absurdi  invenitur?  Fingamus  nunquam  fuisse  dictum,  ut  sine  praeiudicio  aestimetur  quod  apparet.  Quum  ante  annos  triginta  ubique  vigeret  religio,  et  in  communem  receptumque  Dei  cultum,  sine  controversia,  omnes  consentirent,  nunc  impietas  et  Dei  contemptus  passim  ebullit.l)  Principio  dico  nihil  esse  mirum,  si  tenebras  lux  discutiat  :  tam  altas  esse  cordis  humani  latebras,  tamque  flexuosos  recessus,2)  ut  abyssos  prope  omnes  superet,  iam  olim  proverbio  vulgatum  est.  Iam,  si  qua  in  re  fallax  est  hominum  simulatio,  mira  erga  Deum  improbitate  ludit,  ubi  minime  fas  erat.  Huc  accedit  Satanae  vafrities,  quod  partim  ignorantiae  caliginem  obducens,  partim  Dei  cultum  obtegens  caeremoniarum  larvis,  miram  religionis,  quae  nulla  est,  pompam  ostentat.  Hoc  sub  papatu  fuisse  vident  omnes  oculati.  Illic  enim  conscientiae  quasi  circaeis  venenis  fascinatae  stupent:  per  longas  ambages  serium  Dei  sensum  refugiunt.  Nam  immensum  illud  caeremoniarum  chaos  vere  latronum  est  spelunca:  quia  hypocritae  sub  illis  involucris  abditi,  quidvis  sibi  impune  licere  confidunt,  [pag.  52]  Eiusmodi  securitas  si  verae  fictaeque  religionis  discrimen  tollit,  nihil  mirum.  Quod  si  quando  propius  ad  Deum  accedere  videntur,  non  alium  in  finem  multum  se  fatigant  adeoque  excruciant,  nisi  ut  interior  cordis  impietas  talibus  remediis  delinita  intus  quiescat.3)  Nunc  si  illata  evangelii  face  profligatur  hypocrisis,  ac  palam  fit  impietas,  iniusta  est  ac  perversa  quae  inde  suscipitur  offensio.  Olim  inter  profanos  homines,  nisi  qui  palam  veneficus  erat,  et  testamentarius,  et  periurus,  et  coopertus  omni  flagitio,  nemo  1)  se  iette  hors  des  gonds,  comme  on  dit  en  commun  proverbe.  Add.  Si  l'on  allegue  que  l'Evangile  en  soit  cause,  ie  respon  etc.  2)  entortille  en  tant  de  fictions.  3)  Add.  Qu'on  regarde  de  bien  pres  et  on  verra  que  tout  ce  qui  s'appelle  le  service  de  Dieu  en  la  Papaute  n'est  sinon  que  pour  faire  tourner  les  hommes  a  l'entour  du  pot  et  les  amuser  a  des  menus  bagages,  a  ce  qu'ils  ne  viennent  point  droit  a  Dieu.