45:42  erat  populi  status,  ut  nulla  vulgo  spes  esset,  posse  in  integrum  restitui.  Susceptus  ergo  dicitur  Israel,  quia  Deus  porrecta  manu  prostratum  et  iacentem  erexit.  Religio  innumeris  modis  contaminata  erat:  in  publica  doctrina  nihil  fere  sincerum:  ecclesiae  regimen  plus  quam  confusum  nihil  aliud  quam  immanem  barbariem  spirabat:  politicus  ordo  eversus:  populi  corpus  Romani  et  Herodes  quasi  ferae  bestiae  laniaverant.  Quo  illustrior  fuit  instauratio,  quam  rebus  adeo  perditis  sperare  illis  non  licebat.  Pueri  nomen  hic  tam  pro  filio,  quam  pro  servo  potest  accipi:  posterior  tamen  significatio  magis  convenit.  Et  servus  Dei  vocatur  hoc  loco  Israel  (sicuti  in  aliis  compluribus),  quia  in  Dei  familiam  receptus  erat.  Ut  memor  esset  Causam  reddit  Maria,  cur  proclivis  in  ruinam  populus  a  Deo  receptus  fuerit,  imo  cur  Deus  iam  collapsum  erexerit:  nempe  ut  in  eo  servando  misericordiae  suae  specimen  ederet.  Nominatim  tamen  exprimit  Deum  misericordiae  recordatum:  cuius  videri  poterat  quodammodo  oblitus,  quum  populum  suum  tam  misere  vexari  affligique  sineret.  Usitatum  enim  est,  affectus  Deo  tribui,  prout  ex  re  ipsa  homines  vel  iratum  sibi  vel  propitium  colligunt.  Quia  vero  Dei  misericordiam  non  concipiunt  humanae  mentes,  nisi  quatenus  eam  verbo  suo  offert  ac  testatur,  hinc  se  et  alios  ad  promissiones  revocat  Maria,  Deumque  in  illis  servandis  fidum  ac  constantem  fuisse  docet.  Hoc  sensu  frequenter  vocatur  Deus  benignus  et  verax,  quia  nunquam  de  paterna  eius  erga  nos  benevolentia  statuere  licebit,  nisi  verbum,  cuius  se  vinculo  nobis  obstrinxit,  memoriae  nostrae  occurrat,  et,  quasi  in  medio  positum,  salutem  nostram  cum  Dei  bonitate  individuo  nexu  copulet.  Caeterum  iisdem  verbis  ostendit  Maria,  gratuitum  fuisse  quod  cum  patribus  foedus  olim  Deus  pepigerat,  quia  promissam  illic  salutem  ex  mera  misericordia  tanquam  ex  fonte  derivat.  Atque  hinc  colligimus,  probe  fuisse  in  scripturae  doctrina  exercitatam.  Erat  quidem  vulgo  tunc  communis  Messiae  exspectatio,  sed  pauci  fidem  in  tam  sincera  scripturae  notitia  fundatam  habebant.  55.  Abrahae  et  semini.  Si  appositive  legas,  videtur  absurda  esse  casus  mutatio:  dicendum  enim  erat  potius  ad  Abraham  et  semen  eius,  sed  meo  iudicio  non  est  simplex  appositio:  quia  non  tantum  designat  Maria,  qui  fuerint  patres  illi,  ad  quos  loquutus  est  Deus,  sed  promissionum  vim  et  effectum  ad  omnes  posteros  extendit,  qui  modo  genuinum  sint  Abrahae  semen.  Unde  etiam  sequitur  de  sollenni  foedere  agi,  quod  cum  Abraham  eiusque  familia  specialiter  percussum  fuerat.  Nam  aliae  promissiones,  quae  Adae  et  Noae  et  aliis  datae  fuerant,  promiscue  ad  omnes  gentes  spectabant.  Caeterum  ut  multos  carnales  Abrahae  filios  sua  incredulitas  abscidit,  et  quia  degeneres  fuerunt,  prorsus  alienati