55:413  413  CAPUT  IV.  414  Satanae  praestigiis  implicita,  pessime  delirabit.  Anima  hic  spiritui  opponitur,  sicuti  primae  ad  Corinthios  cap.  2,  14,  quum  dicit  Paulus,  animalem  hommem  non  capere,  quae  sunt  Dei.  Nec  magis  deiici  poterat  hominis  superbia,  quam  dum  ita  damnatur  quidquid  sapientiae  habet  ex  sua  ipsius  anima,  sine  Dei  spiritu:  imo  dum  ab  eius  anima  fit  transitus  ad  daemonem.  Perinde  enim  hoc  valet  ac  si  diceretur,  Homines  dum  sequuntur  proprium  sensum,  mox  delabi  ad  Satanae  imposturas.  16.  Ubi  enim  aemulatio.  Argumentum  est  a  repugnantibus  :  nam  aemulatio,  qua  incitantur  hypocritae,  contrarios  sapientia  effectus  parit.  Sapientia  enim  requirit  statum  mentis  bene  compositum  :  aemulatio  autem  eum  perturbat,  ut  secum  ipsa  quodammodo  tumultuetur,  et  sine  modo  in  alios  asserverat.  Alii  axaTaaxaafov  vertunt  inconstantiam:  et  interdum  hoc  significat.  Sed  quum  sit  etiam  seditio  et  tumultus,  nomen  perturbationis  aptius  praesenti  loco  visum  est.  Gravius  enim  quiddam  exprimere  Iacobus  voluit,  quam  levitatem:  nempe  quod  malignus  et  obtrectator,  quasi  extra  se  ipsum  esset,  confuse  et  perperam  agit  omnia.  Ideo  addit  omne  opus  pravum.  17.  Quae  autem  e  sursum  est  Nunc  effectus  coelestis  sapientiae  prioribus  contrarios  enumerat.  Primo  dicit  esse  p  u  r  a  m  :  quo  epitheto  excluditur  hypocrisis  et  ambitio.  Secundo  vocat  p  a  c  a  t  a  m  :  ut  significet  alienam  esse  a  contentionibus.  Tertio  vocat  aequam  vel  humanam  :  ut  sciamus  procul  distare  ab  immodica  austeritate,  quae  nihil  in  fratribus  tolerat.  Vocat  comem  ac  tractabilem  :  quo  significat  abhorrere  a  superbia  et  malignitate.  Postremo  p  l  e  n  am  esse  misericordia  docet,  quum  hypocritae  inhumani  sint  et  inexorabiles.  Per  fructus  bonos  generaliter  omnia  officia  designat  quae  benevoli  homines  fratribus  impendunt:  ac  si  uno  verbo  dixisset,  plenam  beneficentiae.  Hinc  sequitur  mentiri  eos  qui  tetrica  austeritate  gloriantur.  Tametsi  autem  quum  puram  vel  sinceram  dixerat,  satis  damnaverat  hypocrisin:  clarius  tamen  iterum  in  fine  repetit.  Unde  admonemur,  non  alia  de  causa  esse  nos  ultra  modum  morosos,  nisi  quia  nimium  nobis  parcimus,  et  connivemus  ad  propria  vitia.  Sed  hoc  absurdum  videri  posset,  quod  vult  esse  s  i  n  e  d  i  i  u  d  i  c  a  t  i  o  n  e  .  Neque  enim  spiritus  Dei,  boni  et  mali  tollit  discrimen:  neque  ita  nos  reddit  socordes,  ut  iudicio  destituti  vitium  pro  virtute  laudemus.  Respondeo,  Iacobum  hic  dii  u  d  i  c  a  t  i  o  n  i  s  verbo  nimis  anxiam  ac  scrupulosam  inquisitionem  notare,  qualem  fere  in  hypocritis  cernere  licet,  qui  dum  nimis  exacte  inquirunt  in  fratrum  dicta  et  facta,  nihil  non  in  sinistram  partem  rapiunt.  18.  Fructus  autem  iustitiae.  Duplex  esse  sensus  potest,  vel  quod  pacificis  seminatur  fructus,