5:403  RESPONSIO  pultum  Dei  verbum,  virtus  Christi  profunda  oblivione  inducta,  munus  pastorale  inversum  erat.  Interim  sic  grassabatur  impietas,  ut  nullum  prope  religionis  dogma  a  fermento  purum,  nulla  caeremonia  errore  vacua,  nulla  divini  cultus  portiuncula  a  superstitione  intacta  esset.  Qui  cum  talibus  malis  conflictantur,  bellumne  indicunt  ecclesiae,  ac  non  potius  extremis  malis  afflictae  opitulantur?  Et  adhuc  obedientiam  humilitatemque  vestram  nobis  venditas,  quod  vos  retineat  ecclesiae  veneratio,  quo  minus  ad  exigenda  haec  flagitia  manum  admoveatis.  Quid  homini  christiano  cum  ista  praevaricatrice  obedientia,  quae  verbo  Dei  licentiose  contempto  obsequia  sua  defert  hominum  vanitati?  Quid  cum  ista  contumaci  praefractaque  humilitate,  quae,  despecta  Dei  maiestate,  homines  modo  suspicit  ac  reveretur?  Facessant  inanes  virtutum  tituli,  qui  ad  obtegenda  vitia  accersuntur.  Rem  ipsam  sine  fuco  afferamus:  sit  inter  nos  humilitas,  quae  ab  [fol.  35]  infimo  exorsa,  suo  quemque  gradu  ita  colat,  ut  ecclesiae  summam  dignationem  observantiamque  deferat,  quae  tamen  ipsa  demum  ad  Christum,  ecclesiae  caput,  referatur;  sit  obedientia,  quae  sic  ad  audiendos  praefectos  ac  maiores  nos  componat,  ut  omnia  tamen  obsequia  ad  unicam  verbi  Dei  regulam  exigat;  sit  denique  ecclesia,  cui  supremae  curae  sit,  religiosa  humilitate  suspicere  verbum  Dei,  et  sub  eius  obedientia  se  continere.  At,  cuius  arrogantiae  est,  inquies,  iactare  penes  vos  solos  esse  ecclesiam,  et  eam  interim  adimere  orbi  universo?  Nos  vero,  Sadolete,  ecclesias  Christi  eas,  quibus  praesidetis,  esse  non  negamus,  sed  pontificem  romanum,  cum  toto  pseudoepiscoporum  grege,  qui  pastorum  locum  istic  occuparunt,  immanes  esse  lupos  dicimus:  quibus  unicum  studium  hactenus  fuit,  atterere  et  disperdere  Christi  regnum,  donec  vastitate  et  ruina  deformarent.  Neque  hanc  tamen  querimoniam  primi  movemus.  Bernardus  quanta  vehementia  in  Eugenium  omnesque  suae  aetatis  episcopos  fulminat?  At  quanto  saeculi  illius  conditio  hac  praesenti  tolerabilior?  Ad  extremum  enim  nequitiae  perventum  est:  ut  iam  nec  vitia  sua,  nec  remedia  占죂ti  possint  adumbrati  isti  praesules,  in  quibus  stare  et  perire  ecclesiam  putas,  a  quibus  nos  ipsam  dicimus  immaniter  fuisse  disiectam  et  mutilatam,  et  parum  abfuisse,  quin  ad  internecionem  usque  deleretur.  Quod  certe  fuisset  factum,  nisi  singularis  Dei  bonitas  obstitisset.  Ita  in  omnibus  locis,  qui  romani  pontificis  tyrannide  occupantur,  vix  apparent  sparsa  quaedam  et  lacera  vestigia,  ex  quibus  ecclesias  illic  semisepultas  iacere  agnoscas.  Neque  id  absurdum  videri  tibi  debet,  qui  audis  ex  ore  Pauli,  non  alibi  sedem  Antichristo  fore,  quam  in  medio  Dei  sanctuario  (2  Thess.  2,  4).  An  non  vel  una  haec  admonitio  expergefacere  nos  debet,  ne  quae  forte  nobis  praestigiae  et  captiones  in  ecclesiae  nomine  intendantur?