6:398
maioribus
posthac
augeantur.
Sed
id
quoque
esse
gratiae
donum,
quod
bene
utantur.
Ne
quis
vero
id
a
me
confictum
putaret,
testimonium
Pauli
adhibui:
qui
utrumque
ad
merum
Dei
beneplacitum
refert,
quod
et
velle
operetur
in
nobis,
et
perficere.
His
quidnam
sit
in
parabola
contrarium,
non
video.
Quod
autem
Dei
gratiae
cooperetur
voluntas
nostra,
Paulum
testem
adducit,
qui
testatur
copiosius
se
aliis
omnibus
laborasse
(1
Cor.
15,
10).
At
mox,
correctione
adiecta
id
retractat,
transfertque
ad
Dei
gratiam,
quod
sibi
sumere
visus
erat.
Non
ego,
inquit,
sed
gratia
Dei
quae
mihi
aderat.
Hac
correctione
non
aliud
significari
opinatur
Pighius,
nisi
quod
adiutrice
et
cooperatrice
Dei
gratia
laboraverit.
At
si
id
vellet
Paulus,
uteretur
tantum
hac
moderatione:
non
se
laborasse
solum,
sed
gratiam
Dei
simul
adfuisse.
Nunc
autem
non
dimidia
exceptione,
sed
plena
correctione
utitur.
Verum
cursus,
et
certamen,
et
castigatio
corporis,
labore
constant:
quibus
defunctum
se
alibi
meminit.
Sic
est:
neque
nos
abhorremus
ab
usitato
loquendi
more,
quo
et
currere,
et
certare,
et
laborare
homines
dicuntur,
modo
ne
id
quoque
nobis
negetur,
tam
ad
certamen,
quam
ad
cursum
aut
laborem,
et
animum,
et
vires,
Dei
gratia,
illis
conferri.
Aut,
si
prophetae
verbis
sensum
nostrum
exprimi
magis
placet:
facere
homines,
libenter
concedimus,
sed
Deo
faciente,
ut
faciant.
Aut
igitur
Pauli
verba
mutet
Pighius,
aut
cum
sua
interpretatione
facessat.
At
sermonis
proprietate
se
tuetur
:
quia
laborare
nequaquam
Deo
conveniat.
Laborem
igitur
totum
esse
nostrum,
sed
laborandi
virtutem
a
[pag.
231]
gratia
subministrari.
Ac
me
oo
errore
deceptum
fuisse
dicit,
quia
hoc
non
animadverterim.
Ego
vero
hanc
reprehensionem,
quod
fidelis
magis
quam
facundus
interpres
fuerim,
libenter
sustineo.
Quanquam
ista
quidem
reprehensione
apostolum
potius,
quam
me,
impetat.
Haec
enim
sunt
Pauli
verba:
Non
ego
sum,
qui
laboravi,
sed
gratia,
quae
mecum
erat:
in
quibus
si
nihil
mutare
ausus
sum,
quid
est
quod
mihi
Pighius
propterea
litem
intendat?
Verum
Augustini
autoritate
me
urget,*
qui
Pauli
verba
sic
accepit
:
quasi
laborasse
se
dicat,
sed
adiutrice
gratia.
Quasi
vero
non
satis
constet,
hic
hallucinari
Augustinum,
quia
latina
interpretatione,
quae
ambigua
et
minus
plena
erat,
contentus,
quid
haberent
Pauli
verba,
non
inspexerit.
Sed
haec
est
Pighii
sedulitas,
ex
auro
scoriam
duntaxat
legere.
Postremo,
adducta
in
medium
parabola
de
operariis
in
vineam
conductis,
rogat,
quisnam
sit
operarius
ille,
quem
mercede
dignum
Christus
pronunciat.
Nihil
enim
habere
nos
aliud
putat,
quod
respondeamus,
nisi
Dei
gratiam:
quod
perquam
est
ridiculum.
At
cur
sic
vaticinatur?
Nos
enim
fideles
operarios
esse,
minime
negamus:
sed
cor
quo
velint,
robur
quo
sufficiant,
manus
quibus
laborent,
|