6:394
vos,
nisi
in
me
manseritis:
quia
sine
me
nihil
potestis
facere
(Ioann,
lo,
4.
5).
In
his
verbis
reperit
Pighius
clarissimam
sententiae
suae
approbationem.
Nam
quum
agricolae
officium
sit
excolere,
vitis
natura
humorem
succumque
administrare,
palmitis
autem
fructum
proferre:
in
hac
distinctione
pulcherrimam
liberi
arbitrii
gratiaeque
colligationem
exstare
censet.
Atqui
simile
hoc,
quo
utitur
Christus,
ex
eius
ore,
non
autem
Pighii
ingenio,
accommodari
ad
veritatem
suam
oportuit.
Applicatio
ex
Christi
mente
simplex
est
et
expedita.
Quemadmodum
palmes
extra
vitem
nec
vivere,
nec
florere,
nec
fructum
edere
potest,
^ed
mox
exarescit,
in
vite
etiam
assidua
cultura
purgationeque
habet
opus:
sic
nos
extra
ipsum
nihil
habere
prorsus
ad
veram,
hoc
est,
spiritualem
vitam
eiusque
actiones,
aut
vigoris
aut
potentiae,
sed
esse
omnino
inutiles:
in
ipsum
vero
quum
insiti
plantatique
sumus,
perpetua
Dei
operatione
excoli,
ut
in
foecunditate
permaneamus.
Hac,
inquam,
inter
res
hic
inter
se
comparatas
congruentia
qui
contentus
erit,
minime
periculum
est,
ne
decipiatur
a
Christo:
quo
terriculamento
imperitos
percellere
conatur
Pighius.
Quid
autem
ipse
contra?
Palmitis
naturam
cum
nostra
conferendo,
[pag.
225]
bonorum
operum
fructus
proprie
a
nobis
produci
colligit,
et
vi
germinativa,
quae
in
nobis
est:
tametsi
ex
vite
eam
et
coelesti
agricola
acceperimus.
Si
voluntatem
intelligit
nobis
a
natura
inditam
qua
velimus,
iudicium
quo
eligamus,
opnandi
potentiam
qua
conemur,
nihil
repugno:
modo
et
voluntatis,
et
iudicii,
et
conatus
rectitudinem
sola
gratia
nos
obtinere
(quoniam
haec
tria
naturaliter
pravitate
corrupta
sint
in
nobis)
simul
concedat.
Si
quam
vero
laudis
partem
in
bonis
operibus
nobis
transscribere
intendit,
ne
totum
Dei
sit,
aliunde
quam
ex
Christi
verbis
erroris
sui
patrocinium
quaerat.
Quum
enim
fructus
vocentur
utriusque
generis
opera,
hoc
est,
tam
bona
quam
mala,
nos
quidem
ad
ferendum
fructum
natura
facti
sumus,
sed
ex
nobis
fructificamus
peccato
in
mortem:
ut
autem
ad
proferendos
bonos
vitae
fructus
simus
idonei,
gratia
nos
fieri
oportet.
Ergo
natura
ad
ferendos
bonos
fructus
otiosi
sumus
ac
steriles:
ad
malos
vero
plus
nimio
foecundi.
Ac
scire
etiamnum
ex
Pighio
velim,
omnesne
naturaliter
insitos
esse
Christo
putet:
an
hoc
esse
singulare
donum
fateatur,
naturae
conditione
excellentius.
Nam
si
hoc
secundum
extorqueo,
quod
necesse
'
est,
ubi
erunt
illae
praeparationes,
in
quibus
praecipuam
vim
liberi
arbitrii
locare
solet?
Et
totam
huius
rei
controversiam
dirimit
Paulus,
quum
homines,
antequam
in
Christum
inserantur,
oleastris
similes
facit
(Rom.
ll,
17).
Verum
quod
ad
cooperationem,
qua
Dei
gratiam
subsequitur
voluntas
nostra,
vicisse
sibi
videtur.
Nam
si
palmes
fructum
non
potest
ferre,
nisi
in
vite
manserit:
ergo
ex
se
ipso
|