6:378
[pag.
202]
Ergo
quum
petit
David
(Psal.
51,
12),
cor
mundum
creari
in
se,
et
spiritum
rectum
innovari
in
visceribus
suis,
quis
horum
verborum
erit
sensus?
Cor
novum
creari,
an
non
valet
quantum
aliud
fieri?
O
ieiunum
calumniatorem,
qui
tam
leves
ac
nihili
ineptias
ad
maledicendum
captat!
Sed
ingeniosam
muscipulam
excogitat,
quam
effugere
me
nullo
modo
posse
sibi
persuadet.
Nam
quum
me
quoque
teste,
cor
voluntatem
significet,
de
actu
voluntatis
accipi
non
potest
quod
dico.
Siquidem
in
vanum
verba
profunderem,
si
tantum
mala
desideria
oportere
aboleri
dicerem.
Restat
igitur,
ut
de
potentia
illa,
qua
volumus,
nolumus,
odimus,
amamus,
sentiam.
Nuper
de
substantia
sermonem
habebat,
nunc
transsilit
ad
potentiam.
Quod
si
rem
unam
se
designare
his
duobus
verbis
causetur,
perperam
ergo
Ambrosium
adducit
qui
sub
figmenti
et
creaturae
verbis
plus
aliquid
quam
potentiam
comprehendebat.
Sed
valeat
illud:
consequentiam
autem,
qua
me
absque
ullo
effugio
teneri
iactat,
valere
nego.
An
tam
rudis
adhuc
est
Pighius,
ut
inter
voluntatis
substantiam,
aut
volendi
facultatem,
et
actus,
vel
effectus
ipsos,
nihil
medium
agnoscat?
Certe
vehementer
me
decepit.
Putabam
enim,
primis
saltem
dialecticae
rudimentis
instructum.
Nunc
video,
et
bonarum
artium,
et
communis
sensus
prorsus
expertem.
Siquidem
nemo
tam
est
indoctus,
qui
non
habitum
medio
loco
constituat.
Quorsum
enim
istae
loquendi
formulae,
vir
boni
aut
mali
animi,
nisi
ad
qualitatem
indicandam?
Neque
T
ero
id
tacueram.
Nam
quantum
ad
praesentem
quaestionem,
Bernardum
sequutus
tria
consideranda
proposueram:
velle
per
se,
aut
simpliciter;
deinde
male
et
bene
velle.
Primum
illud
est
volendi
facultas,
aut,
si
ita
placet,
substantia.
Bene
et
male
velle,
sunt
qualitates,
vel
habitus
contrarii,
qui
in
potentiam
ipsam
cadunt.
Actus
praetermiseram,
quod
nihil
ad
rem
facerent.
His
tribus
positis,
voluntatem
docueram
perpetuo
insidere
in
natura,
[pag.
203]
malitiam
voluntatis
esse
ex
naturae
corruptione;
spiritus
autem
regeneratione
malitiam
corrigi,
et
voluntatem
eo
modo
cx
mala
fieri
bonam.
Iactavit
Pighius,
si
hunc
nodum
possem
expedire,
quidvis
se
a
me
passurum.
Quid
si
nunc
sponsionem
hanc
reciperem?
Sed
ideo
abstineo,
quia
nodum
me
nullum
solvisse
fateor,
quum
nullus
foret.
Quis
enim
puer
hic
haesitaret?
Imo
quum
qualitatem
saepius
nominasset
Pighius
ac
distinxisset
a
substantia
voluntatis,
qui
fit,
ut
quum
ad
divisionem
hanc
ventum
est,
membrum
illud
silentio
transmittat?
An
ergo
compos
mentis
credendus
est,
qui
ubi
totas
fores
mihi
ad
exitum
aperuit,
nullum
effugium
patere
existimat.
Ne
longior
sim,
dico
voluntatem,
non
natura,
hoc
est,
Dei
creatione,
sed
naturae
depravatione
esse
malam;
nec
aliter
habere
posse
donec
spiritus
|