24:37  37  COMMENTARIUS  IN  EXODI  CAP.  III.  38  penitus  se  insinuat,  ut  tanquam  ad  Dei  tribunal  citatus,  sit  ad  discendum  attentior:  deinde  calceos  exuere  iubens  admiratione  et  metu  ad  humilitatem  ipsum  erudit  ac  format.  Quanquam  de  hoc  posteriore  membro  certatur  inter  multos,  quos  oblectant  allegoriae.  Non  referam  quid  singuli  proferant,  quia  simplex  veri  sensus  expositio  futiles  omnes  argutias  discutiet.  Nempe  calceos  solvere  iussus  est  Moses,  ut  ipsa  pedum  nuditas  religionem  incuteret  eius  animo.  Non  secus  de  loci  sanctitate  fuit  admonitus,  quod  in  precibus  genu  flexio  capitisque  detectio  nos  ad  Dei  venerationem  excitat.  Quod  ex  ratione  niox  addita  satis  liquere  arbitror,  terram  in  qua  stabat  Moses,  sanctam  esse,  ideoque  non  temere  vel  profano  more  calcandam:  unde  colligimus,  externo  adorationis  symboio  edoctum  fuisse,  ut  trepidus  et  supplex  in  Dei  conspectum  accederet.  Dixerat  quidem  :  Ecce  ego  (quod  docilitatis  et  paratae  in  obsequium  mentis  testimonium  erat),  acrius  tamen  utile  fuit  expergefieri,  ut  Deum  maiore  metu  veneraretur.  Quod  si  tali  praeparatione  opus  habuit  nobilissimus  Dei  Propheta,  nihil  mirum  si  Deus  variis  adminiculis,  ubi  de  legitimo  eius  cultu  agitur,  nostram  segnitiem  exerceat.  Etsi  autem  non  omnibus  idem  quod  Mosi  praecipitur,  discamus  tamen  hunc  omnium  caeremoniarum  finem  esse,  ut  Dei  maiestas  probe  et  serio  animis  nostris  concepta  ius  suum  obtineat,  et  pro  dignitate  sua  rite  suspiciatur.  Si  cui  placeat  anagoge,  non  posse  Deum  audiri,  donec  affectus  terrenos  exuerimus,  non  repugno:  modo  praecedat  genuinus  ille  sensus:  Mosen  iuberi  calceos  sibi  detrahere,  quo  sese  ad  Deum  audiendum  maiore  reverentia  accingat.  Nunc  si  de  loci  sanctitate  quaeritur,  facilis  responsio  est,  singulari  hoc  ornari  elogio  tantum  in  gratiam  visionis.  Non  igitur  naturaliter  propria  aliqua  sanctitate  excelluit  mons  Sinai:  sed  quia  Deus  qui  omnia  sanctificat,  illic  dignatus  est  praesentiae  suae  signum  dare.  Sic  Bethel  praeclaro  encomio  celebratus  fuit  a  Iacob  (Gen.  28,  17),  quod  terribilis  esset  locus:  Dei  sanctuarium,  et  porta  coeli:  nempe  quatenus  in  peculiarem  revelationis  usum  consecratus  fuerat.  Nam  ubicunque  perspicimus  signum  aliquod  Dei  gloriae,  hunc  admirationis  sensum  elicit  ex  cordibus  nostris  pietas.  Interea,  ut  sumus  in  superstitionem  nimium  proclives,  duo  hic  cavenda  sunt  vitia,  ne  crassa  imaginatione  Deum  velut  e  coelis  detractum  affigamus  terrenis  locis:  deinde  ne  sanctitatem  putemus  esse  perpetuam  quae  temporalis  est.  Prioris  mali  remedium  est  expendere  Dei  naturam:  secundi  vero,  consilium  eius  observare,  quatenus  et  in  quem  usum  loca  sanctificet.  Neque  enim,  quum  spiritualis  sit  Dei  natura,  terrenum  quidquam  de  ea  vel  crassum  imaginari  fas  est,  neque  eius  immensitas  loco  includi  patitur.  Rursum  ad  manifestationis  finem  restringenda  est  sanctitas,  ut  mons  Horeb  sanctus