6:368
liberi
arbitrii
donum
adiuvat
ac
promovet,
invenire
se
tradit.
Primus
est,
quo
iustificationem
praevenit,
et
eandem
ut
desideremus,
nos
provocat,
conantibus
ad
eandem
manum
adiutricem
porrigit,
laborantibus
succurrit.
Quid
audio?
Si
ad
desiderandam
gratiam
provocamur,
[pag.
188]
ubi
illud,
quod
vicesimo
ante
versu
posuerat?
Deum
benigno
suo
aspectu
dignari
neminem,
nisi
qui
aversus
ab
iniquitate,
corde
contrito
et
humiliato
ad
ipsum
conversus,
eius
misericordiam
imploret,
petat
veniam,
speret
misericordiam?
Quis
non
dicat
nimis
obliviosum
esse,
cui
tam
adversa
inter
se
et
pugnantia
uno
fere
momento
excidant?
Certe
benigno
aspectu
eum
iam
dignatus
est
Deus,
quem
ad
pia
sanctaque
desideria
excitat.
Hoc
autem
ipsum
quid
aliud
est,
quam
omnes
bonos
cordis
motus
praevenire?
Pergamus
tamen.
Hanc,
inquit,
praevenientem
gratiam
sacri
doctores
appellant.
Loquuntur
illi
quidem
saepe
de
praeveniente
gratia:
sed
longe
alio
modo.
Neque
enim
hac
inchoari
ita
fingunt
in
nobis
voluntatem
bonam,
ut
nos
iam
cooperemur
(sicut
persuadere
vult
Pighius),
sed
illius
in
solidum
hoc
opus
esse
praedicant.
Nihil
sine
nobis,
inquit
Pighius.
Augustinus
autem,
prorsus
sme
nobis.
Haec
enim
sunt
utriusque
verba:
Non
tantum
ex
nolentibus
fieri
volentes,
sed
ex
repugnantibus
obsequentes,
docet
Augustinus.l)
Hic,
ut
assentiamur,
in
nobis
situm
esse
contendit.
Hanc
gratiam
negat
Augustinus
invenire
bonas
hominum
voluntates,
sed
facere.2)
Item
alibi
:
3)
Quis
autem
confugit
ad
gratiam,
nisi
quum
a
Domino
gressus
hominis
diriguntur?
Ac
per
hoc,
etiam
desiderare
auxilium
gratiae,
iam
initium
gratiae
est.
Pighius
nullum
gratiae
effectum
agnoscit,
nisi
a
se
ipso
bene
velit
homo.
Quid
ergo,
ob
solam
nudamque
verbi
similitudinem,
impio
suo
commento
veterum
nomen
praetexit,
a
quibus
in
rei
definitione
ex
diametro
dissidet?
Perinde
enim
est,
ac
si
quis
Deum
esse
definiat
corporeum
ac
mortale
animal:
postea
adiiciat
id
esse,
quod
sacri
doctores
Deum
appellant.
Sequitur
alter
effectus
iustificantis,
et
tertius
coronantis
gratiae:
in
quibus
explicandis
ne
quid
sibi
simile
accidat,
vix
tria
verba
balbutire
audet.
Hoccine
est
definire?
ac
non
potius
conturbare
ac
confundere
omnia,
[pag.
189]
quae
per
se
alias
satis
bene
distincta
erant?
Nihil
tamen
aliud
sentire
se
allegat,
quam
quod
istis
Ezechielis
verbis
continetur:
Dabo
vobis
cor
novum,
et
spiritum
novum
in
vobis
ponam
et
auferam
cor
lapideum
de
carne
vestra,
et
dabo
vobis
cor
carneum,
faciamque
ut
in
praeceptis
meis
ambuletis
(Ezech,
l
l
,
19
et
36,
26).
Hanc
enim
praevenientem
gratiam
interpretatur,
ut
in
peccatore
1)
De
gratia
et
libero
arbitrio
17.
2)
Ibid.
c.
2.
3)
De
correptione
et
gratia.
|