52:368
mutilant,
alii
discerpunt,
alii
contorquent,
alii
disrumpunt,
alii
in
cortice
(ut
dixi)
haerentes
non
perveniunt
ad
ipsam
animam.
His
omnibus
vitiis
opponitur
recta
sectio:
hoc
est
explicandi
ratio
ad
aedificationem
formata.
Est
enim
quasi
regula
ad
quam
exigere
convenit
omnem
scripturae
interpretationem.
16.
Caeterum
profanas.
Quid
de
his
vocabulis
sentiam,
dixi
ultimo
capite
epistolae
prioris:
inde
igitur
petant
lectores.
Quo
autem
magis
deterreat
Timotheum
ab
ista
profana
et
sonora
garrulitate,
admonet
quemdam
esse
veluti
labyrinthum,
vel
potius
profundum
gurgitem,
unde
nullus
pateat
exitus,
sed
in
quem
magis
se
ac
magis
demergant
homines.
17.
Et
sermo
eorum1
ut
gangraena.
Admonuit
me
Benedictus
Textor
medicus,
hunc
locum
male
ab
Erasmo
versum
fuisse,
qui
ex
duobus
morbis
plane
diversis
unum
fecit.
Cancrum
enim
posuit
loco
gangraenae.
Atqui
Galenus
quum
in
aliis
locis
passim,
tum
vero
ubi
definitiones
ponit
in
libello
De
tumoribus
praeter
naturam
alterum
destinguit
ab
altero.
Et
Paulus
Aegineta
ex
illius
autoritate
libro
sexto
cancrum
ita
definit:
tumorem
esse
inaequalem,
oris
tumidis,
adspectu
tetrum,
lividum,
et
absque
dolore.
Postea
duas
species
recenset,
ut
faciunt
alii
medici.
Quosdam
enim
cancros
esse
latentes
sine
ulcere:
quosdam
vero
ulcerosos,
ubi
scilicet
praevalet
atra
bilis
ex
qua
gignuntur.
De
gangraena
autem
Galenus
tam
in
libello
iam
citato,
quam
libro
secundo
ad
Glauconem,
Aetius
item
libro
decimo
quarto,
et
idem
Aegineta
libro
quarto
sic
loquuntur:
eam
provenire
ex
magnis
phlegmonis,
si
in
aliquod
membrum
violenter
incubuerint,
ita
ut
pars
illa
destituta
calore
et
spiritu
vitali
ad
exstinctionem
tendat.
Quod
si
emortua
penitus
fuerit,
tunc
morbum
Graeci
sphacelon
vocant,
Latini
siderationem,
vulgus
ignem
sancti
Antonii.
Reperio
quidem
Cornelium
Celsum
ita
distinguere,
ut
cancer
sit
genus,
gangraena
species.
Verum
eius
error
ex
compluribus
probatae
fidei
medicorum
locis
palanl
refellitur.
Potuit
autem
eum
fallere
vocum
affinitas
cancer
et
gangraena.
Sed
in
graecis
vocibus
non
potest
similis
esse
hallucinatio.
Kapxfvov
enim
illi
cancrum
appellant,
tam
animal
quam
morbum:
quum
gangraenam
putent
grammatici
deduci
axco
xoO
ypatvetv,
quod
est
edere.
Proinde
retinendum
est
hic
vocabulum
gangraenae
quo
usus
est
Paulus:
quod
etiam
pastioni
optime
convenit.
Iam
etymologiam
notavimus.
Sed
omnes
medici
talem
eius
naturam
esse
affirmant,
ut
nisi
quam
ocissime
succurras,
ad
contiguas
partes
serpat,
adeoque
in
ossa
penetret,
nec
grassandi
finem
faciat,
nisi
homine
exstincto.
Quum
ergo
gangraenam
protinus
sequatur
vexpcoatc,
vel
sideratio,
quae
mox
suo
contagio
inficit
reliqua
membra
usque
ad
universalem
corporis
interitum,
eleganter
cum
tam
exitiali
contagione
Paulus
adul-
|