6:367
RESPONSIO
CONTRA
PIGHIUM
dis
contriti
et
afflicti
sacrificium
David
canit
(Psal.
51,
19).
Verum
illud
quoque
scire
operae
pretium
est,
unde
illa
quam
propheta
sic
commendat,
humilitas,
ac
sermonum
Dei
reverentia.
Certum
autem
est,
superbia
et
caeca
confidentia
semper
turgere
cor
hominis,
donec
spiritu
Dei
domitum
subactumque
ad
modestiam
et
submissionem
se
componit.
Neque
vero
hoc
modo
praeparari
hominem
ad
recipiendum
iustitiae
donum
negamus:
sed
spiritus
sancti
directione,
non
suo
ingenio.
Non
nisi
laborantes
ad
se
et
oneratos
Christus
vocat
(Matth.
11,
28):
verum,
ut
onus
nostrum
sentiamus,
ac
sub
eo
gemamus,
ipse
etiam
facit.
Fatemur
verissimum
esse
vulgare
proverbium:
unicum
esse
curationis
principium,
ubi
morbus
agnoscitur.
Ergo
ut
se
tibi
medicum
exhibeat
Christus,
morbum
tuum
agnoscas
oportet.
Morbi
porro
agnitio
ad
humilitatem
timoremque
Dei,
ad
iudicii
metum
atque
horrorem,
ad
tui
displicentiam,
te
rediget.
Nunc
an
eiusmodi
affectum
concipere
naturaliter
possint
homines,
consideremus.
Verum
et
ipsa
experientia
clamat
non
huc
ante
adduci,
quam
totum
naturae
sensum
deposuerint
:
et
scriptura
idem
ubique
testatur,
[pag.
187]
Castiget
ergo
nos
Dominus
necesse
est,
ut
eruditi
reddamur:
quum
ex
nobis
simus
tanquam
indomiti
vituli,
sicut
dicit
Ieremias
(31,
18.
19).
Ac
ne
quis
de
externa
virga
loqui
excipiat,
secus
ipse
mox
interpretatur:
Converte
me
Domine,
inquit,
et
convertar.
Postquam
me
convertisti,
egi
poenitentiam:
postquam
ostendisti
mihi,
percussi
femur
meum,
confusus
sum
et
erubui.
Haec
omnia
peccati
odium,
mortis
horrorem,
dolorem
ex
offensa,
gratiae
desiderium,
quae
ad
humani
arbitrii
potentiam
refert
Pighius,
vides
ut
Deo
accepta
propheta
referat.
Quanquam
hanc
obiectionem
subtiliter
sibi
videtur
occupare,
quum
subinde
nos
provocari
ac
sollicitari
a
Deo
fatetur,
sed
si
modo
conemur
ipsi,
laboremus,
neque
desimus
obviae
et
adiutrici
eius
gratiae.
Verum
quum
eo
modo,
inter
Deum
et
hominem
dimidiet,
imo
quum
penes
hominem
ea
relinquat,
quibus
tota
poenitentiae
vis
continetur,
qualiter
hoc
cum
prophetae
verbis
convenire
poterit,
quae
totam
poenitentiam,
adeoque
primum
eius
exordium,
a
solo
Deo
proficisci
ostendunt?
Nulli,
inquit,
deest
gratia,
nisi
qui
deest
ipse
sibi.
Fateor
sane:
modo
mihi
vicissim
concedat,
et
bona
voluntate
defici,
et
virtute
destitui
omnes,
nisi
quibus
utrumque
Deus
subministrat:
eum
porro
qui
et
bene
vult,
et
efficaciter
conatur,
sibi
non
deesse.
Neminem,
inquit,
violenter
cogit.
Sane:
sed
ut
voluntarios
habeat
servos,
qui
sponte
sequantur
ad
obsequium,
cor
novum
in
illis
creat,
et
spiritum
rectum
innovat
in
visceribus
eorum
(Psal.
51,
12),
Postea
tamen
aliquatenus
vela
colligit.
Nam
triplicem
gratiae
effectum,
quo
Dominus
proprie
ac
specialiter
suos
electos
praeter
naturam
communeque
|