8:362  nus  dedit,  Dominus  abstulit.  Neque  immerito  in  Deum  transfert,l)  quod  non  nisi  latronibus  tribuendum  foret.  Nam  perinde  ac  si  oculis  spectasset,2)  quae  in  coelesti  consessu  gesta  esse  historia  8)  narrat,  Dominum  abstulisse  fatetur  per  manus  latronum,  quod  nonnisi  eius  nutu  et  autoritate  ablatum  erat.  Quod  etiam  explicat  sequentibus  verbis:  Sicut  Domino  placuit,  ita  factum  est.  Audimus  commune  esse  et  Dei  et  Satanae  et  latronum  opus.  Audimus  nihil  accidisse,  nisi  quod  Domino  visum  est.  Quomodo  nunc  a  culpa  eximetur  Deus,  cuius  Satan  cum  suis  organis  [pag.  193]  reus  erit?  Nempe  si  inter  hominum  facta  discrimen  a  consilio  et  fine  sumitur:  ut  eius  damnetur  crudelitas,  qui  cornicum  oculos  configit,  vel  occidit  ciconiam,  iudicis  autem  laudetur  virtus,  qui  scelesti  hominis  caede  manus  suas  sanctificat.  Et  cur  deterior  erit  Dei  conditio,  ne  sua  eum  iustitia  ab  hominum  maleficiis  separet?  Ut  propius  ad  similitudinem  accedam:  laudabitur  princeps,  qui  iusto  et  legitimo  bello  vim,  rapinas  et  latrocinia  a  suis  finibus  repellet.  Interea  multos  armabit  milites,  qui  cupide  ad  fundendum  sanguinem,  ad  diripienda  pauperum  bona,  ad  omne  licentiae  genus  grassando,  laudem  certe  non  merebuntur.  Si  duo  inter  se  exercitus  praelio  confligant:  si  in  duce,  cuius  auspiciis  et  iussu  commissum  est  praelium,  rectum  affectum  perspicias,  quamvis  homo  sit  mortalis,  eum  absolves,  militibus  damnatis,  qui  manus  ad  iugulandos  homines  nefanda  mercede  locant:  et  Deum,  quia  per  Satanam  operatur,  iustitiae  suae  gloria  fraudabis?  Ita  est  scilicet:  ut  nebulae  quas  terra  exhalat,  solis  fulgorem  obscurant,  ne  ad  hominum  usque  oculos  perveniat,  sol  tamen  nihilominus  lucidus  manet:  ita  multa  quasi  vaporum  impedimenta  procreat  hominum  vanitas,  quae  divinae  aequitatis  conspectum  auferant:  ipsa  tamen  integra  et  illaesa  manet.  Quum  idem  sit  opus,  pari  Deum  et  impios  reatu  involvi  [pag  194]  volunt  isti.  Verum  non  sic  David,  quem  quum  Semei  probris  et  lapidibus  impeteret,  non  in  homine  ipso  subsistit,  sed  Dei  praeceptum  considerat:  Dominus,  inquit,  illi  praecepit,  ut  malediceret  (2.  Sam.  16,  ll).  Neque  tamen  contra  Deum  insurgit:  sed  humiliter  tergum  virgis  subiiciens:  quis  audeat  dicere,  inquit,  quare  sic  fecisti?  Quemadmodum  et  in  Psalmo:  Obmutui,  quia  tu  fecisti  (Psal.  39,  10).  Quem  enim  piorum  non  ad  silentium  protinus  adiget  Dei  maiestas?  et  cui  non  laudis  confessionem  exprimet  iustitia?.  ut  in  vocem  illam  erumpat  :  Sinite  maledicere  iuxta  praeceptum  Domini,  si  forte  afflictionem  servi  sui  respiciat  ipse  Dominus  (2.  Sam.  1.  L).  1)  En  parlant  ainsi  il  ne  veut  pas  faire  tort  a  Dieu,  ne  luy  imputer  la  coulpe  qui  estoit  aux  brigans.  2)  comme  un  Ange.  3)  le  Sainct  Esprit.