6:361
DE
LIBERO
ARBITRIO.
derem.
Nam
et
eo
modo
neque
animam
per
se
immortalem
esse
concedimus.
Quin
etiam
sic
docet
Paulus,
quum
soli
Deo
tribuit
immortalitatem
(1
Tim.
6,
16).
Neque
tamen
propterea
mortalem
natura
esse
animam
fatemur:
quando
non
ex
prima
essentiae
virtute
aestimamus
naturam,
sed
ex
perpetuo
statu,
quem
suis
creaturis
Deus
indiderit.
Quum
ergo
hac
lege
conditus
foret
homo,
ne
mortem
aut
corruptionem
unquam
sentiret,
suo
sibi
vitio
mortis
damnationem
contraxit.
Ita
quum
de
mortis
origine
disputat
apostolus,
non
eam
ad
naturam
refert,
sed
ad
peccatum
(Rom.
5,
12).
Proinde
a
moriendi
necessitate
immunem
fuisse,
naturae
sanitas
erat:
nunc
autem
mortis
iudicio
subiacere,
morbus
est.
Haec
sana
est
ac
simplex
philosophia,
quae
vagis
illis
et
volaticis
Pighii
speculationibus
importune
evertitur.
Ut
caro,
inquit,
cum
ratione
pugnet,
eamque
in
iustitiae
obedientia
impediat
ac
turbet,
naturae
est,
non
vitii.
Hic
vero
an
non
plenis
buccis
Manichaeum
se
esse
profitetur?
Nota
est
omnibus
Eccii
temulentia,
Oochlei
fatuitas:
sed
tam
flagitiosae
impudentiae,
quod
sciam,
non
exstat
par
exemplum.
Plus
centies
nobis
iam
Manichaei
nomen
exprobravit,
quod
naturam
damnemus,
quum
naturae
corruptioni
dicamus
imputandum,
quidquid
est
in
homine
vitii.
Nunc
autem
quid?
Illa,
inquit,
quae
rationi
facit
negotium,
carnis
rebellio,
et
quae
iustitiae
reluctatur,
non
alia
est
quam
quae
fuerat
ante
peccatum
in
prima
origine.
Vides
ut,
in
creatoris
contumeliam,
essentiale
esse
in
homine
malum,
impurum
os
pronunciet?
Nisi
forte
contumaciam,
quam
iustitiae
obsequio
repugnare
ipse
tradit,
a
vitio
velit
excusare.
Verum
citius
[pag.
179]
se
ex
labyrintho
expediat,
quam
ut
tam
manifestum
sacrilegium
ullo
colore
excuset.
Quum
ante
mentiebatur,
Deum
nos
facere
mali
autorem,
illud
erat
extremum
probrum,
quo
nos
gravari
posse
existimabat.
Quid
nunc
ex
suo
sensu
eloquitur?
Quod
rebellio,
quae
ex
carne
sentitur,
adversus
rationis
et
iustitiae
obsequium,
ex
natura
et
Deo
sit,
non
defectionis
vitio.
Legat
nunc,
qui
volet,
deliria
Manichaei,
ut
a
veteribus
referuntur:
et
non
alia
fuisse
reperiet.
Concludit
ergo,
in
naturalibus
nihilo
homini
deperiisse:
sed
tantum
fuisse
supernaturalibus
donis
ornatum,1)
quae
in
eum
Deus
contulerat.
Sed
in
eo
hallucinatur,
quod
sanitatem,
quae
vera
est
ac
genuina
naturae
constitutio,
non
potest
ab
accidente
vitio
discernere.
Hoc
discrimine
non
adhibito,
nihil
mirum,
si
omnia
confundat.
Hoc
quale
sit,
paucis
expediam.
Affectus
omnes,
qui
in
hominem
naturaliter
cadunt,
nos
quoque
ex
prima
naturae
creatione
esse
agnoscimus.
Ut
sunt,
exempli
gratia,
1)
Sic
edd.
latinae
omnes,
sed
omnino
legendum
:
orbatum
(despouille).
|